Odkrywamy Wrocław: Dawny pałac Kornów w Pawłowicach

Pałacyk zbudowano w latach 1891-95, prawdopodobnie według projektu Augusta Ortha, na wzór francuskich założeń typu maison de plaisence (w dosłownym tłumaczeniu: dom dla przyjemności). W latach 1886-94 należał do rodziny Kornów, którzy urządzili park po wschodniej stronie rezydencji. Główny budynek ozdobiony jest herbami Heinricha von Korn i jego żony Heleny von Moriz-Eichborn.

Kornowie była to rodzina wrocławskich wydawców, księgarzy i drukarzy. Protoplastą rodu i założycielem firmy był Johann Jacob Korn (1702-1756) – wydawca najstarszej i najdłużej wychodzącej gazety wrocławskiej „Schlesische Zeitung”. Firma Kornów wydawała publikacje przeznaczone na rynki wschodnioeuropejskie (w tym na rynek polski). Syn Johanna, Wilhelm Gottllieb Korn, wydawał polskie podręczniki i uruchomił w I Rzeczypospolitej składy księgarskie w Warszawie, Lwowie i Poznaniu. Był również dostawcą książek dla Stanisława Augusta Poniatowskiego i Uniwersytetu Wileńskiego.

Prawnuk Wilhelma – Heinrich von Korn – w 1886 roku kupił wieś Pawłowice, która otrzymała połączenie kolejowe, po uruchomieniu linii Psie Pole – Trzebnica. Był on również właścicielem papierni w Zakrzowie i współzałożycielem Śląskiego Muzeum Rzemiosła Artystycznego oraz innych instytucji kulturalnych. Patronował też jednej z wrocławskich ulic, wiodącej w stronę Psiego Pola, która dziś nazywa się Aleją Marcina Kromera. Od 1894 roku pałac w Pawłowicach znalazł się w rękach jego córki Marii von Korn i zięcia – Constantina von Schweinichena. 

W latach 1905-10 rozbudowali oni pałac o kawalierę i łącznik, zmodernizowali pobliski folwark (znajduje się w nim dom zarządcy, spichlerz, młyn, stajnie i obora) oraz rozszerzyli park o tereny leśne i staw. Pamiątką po Constantinie jest dąb na skraju Lasu Zakrzowskiego, oznaczony kamieniem z wykutymi napisami. Po wojnie miejsce to wzbogaciło się o kapliczki nadrzewne, a przy kamieniu często palą się znicze.

Dawną rezydencję tworzą trzy jednolite stylowo budynki – trójskrzydłowy pałac na planie prostokąta z fasadą zaakcentowaną ryzalitem środkowym, kawaliera stanowiąca prawe (południowe) skrzydło pałacu oraz łącznik akcentowany pośrodku basztą. Elewacje i dachy noszą cechy charakterystyczne dla neorenesansu francuskiego – ceglane lico, jasne obramienia, lukarny i ażurowy „grzebień” na kalenicach dachu.

W parku, nad malowniczo położonym stawem, po którym przed wojną pływały gondole, znajduje się monopter z początku XX wieku czyli okrągła, klasyczna budowla, której dach wsparty jest na pojedynczej kolistej kolumnadzie. W 1945 roku majątek przejął Uniwersytet Wrocławski, od 1953 – Akademia Rolnicza (obecnie Uniwersytet Przyrodniczy) lokując w nim rolniczy zakład doświadczalny i ośrodek szkoleniowy. 

Park przypałacowy w kwietniowym słońcu

Obiekt wpisano w 1996 roku do rejestru zabytków, a kilka lat później rozpoczął sie jego gruntowny remont. Dzięki temu, również przy pomocy środków z Unii Europejskiej, dawny majątek Kornów w Pawłowicach stał się Ponadregionalnym Rolniczym Centrum Kongresowym. Odbywają się tutaj kursy, szkolenia, konferencje oraz imprezy okolicznościowe organizowane nie tylko przez Uniwersytet Przyrodniczy. 

----------------

W cyklu Odkrywamy Wrocław pisaliśmy o miejscach takich jak: WUWA, Arsenał, Uniwersytet Wrocławski, Ogród Botaniczny, nasyp kolejowy przy ul. Bogusławskiego i Nasypowej, Ogród Japoński, nasz własny plac Gwiazdy, o pomyśle budowy wieżowców zamiast Sukiennic w Rynku, legendarnych barach mlecznych, kampusie Politechniki, wzgórzu Bendera, Poltegorze, trzech wrocławskich lotniskach, o ulicy Szewskiej, początkach miasta, wrocławskim Manhattanie, ogrodach Ossolineum, młynie św. Klary, Solpolu... i wielu, wielu innych.

Wszystkie teksty z naszego cyklu znajdziecie w specjalnej zakładce.

Zapraszamy Was do współpracy przy jego tworzeniu. Piszcie do nas maile z propozycjami miejsc.