„Transfer!” Jana Klaty we Współczesnym

Jan Klata - niepokorny, młody reżyser, który zdążył już zasłynąć odważnymi interpretacjami klasyki i kontrowersyjnym odczytaniem narodowych mitów - tym razem sięgnął po temat niezwykle bolesny i ciągle obecnym w społecznej i politycznej świadomości zarówno Polaków, jak Niemców.

 

Scenariusz powstał na podstawie relacji i wspomnień żyjących świadków/uczestników tamtych tragicznych wydarzeń, których reżyser zaprosił do udziału w projekcie. To oni są bohaterami tego przedsięwzięcia. Nie znaczy to jednak, że przedstawienie będzie próbą stworzenia parateatralnego dokumentu. "Transfer!" to opowieść o wypędzeniach z dzisiejszej perspektywy, sześćdziesiąt lat po wojnie, we Wrocławiu - mieście, które na mocy postanowień pokojowych konferencji w Jałcie i Poczdamie doświadczyło całkowitej wymiany ludności.

 

Zawodowi aktorzy pojawiają się jedynie w scenie obrad Churchilla, Roosevelta i Stalina. Zderzenie świata teatru i autentycznych relacji ukazuje główną ideę spektaklu – odsłania tragedie zwykłych ludzi porwanych i okaleczonych przez tryby Historii, w momencie, w którym wydawało się, że najgorszy kataklizm mają już za sobą. Konfrontacja arbitralnych decyzji Wielkiej Trójki, które beztrosko przesunęły granice o tysiące kilometrów z autentycznym historiami pojedynczych ludzi, których skutki tych decyzji dotknęły, pokazuje absurdy wielkiej polityki.

 

Polacy przyjeżdżają na zachód, na tzw. Ziemie Odzyskane, Niemcy właśnie z nich wyjeżdżają – na krótką chwilę ich drogi się krzyżują. Te wypędzenia się różnią, różni się też sposób, w jaki są opowiadane. W prezentowanych historiach wielka polityka jest gdzie indziej, a na pierwszy plan wysuwają się drobne, codzienne sprawy: podarowany młynek do kawy, wyhaftowany welon, wspomnienie soczystych gruszek, tęsknota za pozostawioną ojcowizną i bolesna świadomość, że już nigdy się do niej nie wróci.

 

Dwie równoległe perspektywy opowiadania – polska i niemiecka - powodują, że czarno - białe schematy kat - ofiara przestają być tak oczywiste. Ze zderzenia tych relacji rodzą się niespodziewane refleksje. Wypędzenie jawi się jako cecha na trwałe wpisana w kondycję współczesnego Europejczyka.

 

Scenariusz spektaklu powstał jako jeden z projektów Büro Kopernikus, Polsko-Niemieckie Projekty Kulturalne. Autorem scenografii jest Mirek Kaczmarek.

 

Obsada:

Sta - Przemysław Bluszcz (gościnnie)/Wojciech Ziemiański (gościnnie)

Chu - Wiesław Cichy (gościnnie) Roo - Zdzisław Kuźniar oraz Karolina Kozak, Ilse Bode, Angela Hubrich, Hanne-Lore Pretzsch, Jan Charewicz, Dietrich Garbrecht, Matthias Goeritz, Jan Kruczkowski, Zygmunt Sobolewski, Andrzej Ursyn Szantyr.

 

UWAGA: spektakl jest symultanicznie tłumaczony na język polski, prosimy wszystkich widzów o zabranie ze sobą dokumentu tożsamości, umożliwiającego pobranie słuchawek.

 

Jan Klata - ur. 1973, reżyser i dramaturg. Studiował na Wydziale Reżyserii Dramatu krakowskiej PWST. Jego dyplomowym przedstawieniem był „Rewizor” Gogola, rewelacja sezonu wystawiona w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu (2002 r.) i z wielkim powodzeniem zaprezentowana na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Dialog – Wrocław 2003. W 2005 wystawił „Nakręcaną pomarańczę” Burgessa w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu, „Fanta$y” wg „Fantazego” Słowackiego w Teatrze Wybrzeże oraz „Trzy stygmaty Palmera Eldritcha” wg. Dicka w Starym Teatrze w Krakowie. W 2006 roku Instytut Teatralny w Warszawie zorganizował przegląd jego twórczości „KlataFest”. Laureat Paszportu „Polityki” za rok 2005 w dziedzinie teatru.