Fundacja Tokarczuk rozpoczyna działalność. Inauguracja Jesieni we Wrocławiu Mieście Literatury

Na sobotniej konferencji prasowej przedstawiony został cały zarząd Fundacji Olgi Tokarczuk, który przedstawiła osobiście sama noblistka.

– Do zarządu wybrałam ludzi, których ufam, których szanuje i których kocham – powiedziała Olga Tokarczuk. – Presem został Grzegorz Zygadło, prywatnie mój mąż. Teraz nasz dom to biuro z funkcją spania. Wiceprezeską zarządu fundacji została Izabella Kaluta, moja wieloletnia przyjaciółka, osoba niezwykle kompetentna. Cieszę się, że ze swoją pogodą ducha będzie to wszystko organizować. Członkiem zarządu jest także mój syn Zbyszko Fingas. Młody człowiek, który ma kontakt z innym światem, inną generacją, ze sferą, która dla nas z racji wieku może być już niedostępna – dodaje.

Założenia programowe fundacji

Słowa noblistki „kiedy zmienia się opowieść, zmienia się świat”, pochodzące z ubiegłorocznej mowy noblowskiej, stały się inspiracją dla stworzenia misji fundacji zawartej w jej manifeście, który został odczytany przez Grzegorza Zygadło (prezes zarządu Fundacji OT).

„Chcemy stworzyć przestrzeń do międzynarodowej rozmowy o nadchodzących latach; miejsce umożliwiające łączenie tych dziedzin i energii życia, które na pozór wydają się być od siebie niezależne i odległe. Będziemy wspierać takie inicjatywy kulturalne, artystyczne, naukowe i obywatelskie, które pokazują odmienne punkty widzenia, szukają nowych formuł dla życia społecznego, tworzą pionierskie rozwiązania” – czytamy w manifeście fundacji, która w szczególny sposób planuje wspierać twórczość kobiet oraz rozwijać społeczną debatę dotyczącą praw zwierząt.

„Przyszłość”, „Równość”, „Twórczość” i „Czułość” to cztery filary, na których Fundacja Olgi Tokarczuk oparła swoje założenia programowe. Szczegółowo przedstawiła je Izabella Kaluta (wiceprezeska zarządu fundacji OT).

– Działania rozpoczynamy za moment. W przyszłym tygodniu zaczniemy serię spacerów performatywnych po willi Karpowiczów, która stanie się siedzibą Fundacji Olgi Tokarczuk. Raz w miesiącu będziemy organizować we Wrocławiu debaty. Zaczynamy od „Prawa ludzi, prawa zwierząt”  – o naszej odpowiedzialności. Postaramy się przekonać tych, którzy uważają, że czytać nie warto, żeby jednak to robić – zapowiada Kaluta.

W ramach projektu „Ex-centrum” z inicjatywy Olgi Tokarczuk artyści, naukowcy i kuratorzy (Agnieszka Holland, Marian Turski, Anda Rottenberg, Ewa Bińczyk, Urszula Zajączkowska i Zbigniew Mikołejko) podejmą próbę zaprojektowania nowego świata. Odrzucając rutynę myślenia, przyjrzą się takim pojęciom jak uniwersalność, po-wolność, solidarność, neo-ekonomia czy duchowość. „Kosmiczna odyseja” to stypendia dla młodych dziewczyn w wieku od 14 do 18 lat na realizację indywidualnego projektu, z którym wiążą swoją przyszłość artystyczną, naukową lub zawodową.

W planach fundacji jest również program rezydencji dla scenarzystek 40+. „What if women made films…” ma stworzyć korzystne okoliczności dla debiutu lub ponownego „debiutu” dla kobiet po czterdziestym roku życia.

We współpracy z Fundacją Powszechnego Czytania, Wrocławskim Domem Literatury oraz Wrocławiem i Krakowem – Miastami Literatury UNESCO, fundacja rusza także z programem edukacyjnym „Jak zdobyć Nagrodę Nobla?”, na który złoży się szereg działań: od konkursów dla uczniów, poprzez scenariusze lekcji i materiały dydaktyczne dla nauczycieli, do wydania poradnika z dobrymi praktykami czytelniczymi.

W willi przy Krzyckiej 29 – przyszłej siedzibie fundacji – wystartuje także „Własny pokój” – program międzynarodowych rezydencji dla ludzi pióra, w tym pisarzy, scenarzystów, reporterów, tłumaczy czy naukowców.

Z kolei debatą „Prawo ludzi/prawa zwierząt” (11 października) fundacja otwiera cykl „Zezwierzęcej” – dyskusji wokół praw zwierząt i ich etycznego traktowania w XXI wieku.

O współpracy z Fundacją Olgi Tokarczuk opowiedziała także Agnieszka Holland – członkini jej rady. – Bliskie jest mi to, co Olga robi, co pisze. Wielu twórców nie angażuje się w działania instytucjonalne, aktywistyczne. Ja to robię, bo myślę, że rzeczywistość od nas tego wymaga. Organizacje pozarządowe przejmują wiele ról władzy. Czym gorsze władze, tym większa rola fundacji – mówi reżyserka.

Jesień we Wrocławiu Mieście Literatury

W trakcie konferencji prasowej przedstawiono również najważniejszych elementów programu „Jesieni we Wrocławiu Mieście Literatury”.

– Weszliśmy do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO jako Miasto Literatury UNESCO. Jednym z celów sieci, oprócz wyraźnego podkreślania roli kultury jako istotnego czynnika miastotwórczego i jednego z motorów zrównoważonego rozwoju, jest także myślenie kategoriami łączenia inicjatyw i – dzięki tej synergii – zwiększania ich zasięgu, nadania im głębszego i pełniejszego brzmienia. I oto przez najbliższe trzy tygodnie ponad sto wydarzeń literackich, edukacyjnych i artystycznych zostało wspólnie zaprogramowanych przez kilka wiodących organizacji i instytucji wrocławskich zajmujących się literaturą – mówił Irek Grin – przewodniczący rady Fundacji Olgi Tokarczuk, dyrektor Wrocławskiego Domu Literatury.

Na „Jesień we Wrocławiu Mieście Literatury”, oprócz „Tygodnia noblowskiego”, złożą się: wręczenie Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus oraz Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius, Bruno Schulz. Festiwal, 5. Międzynarodowy Festiwal Poezji Silesius, Międzynarodowy Festiwal Opowiadania i projekt Wrocławiu, marsz do księgarni!.

Rocznica Nobla

Obecny na konferencji Jędrzej Sablewski z Piql Polska ogłosił, że w związku z rocznicą przyznania Oldze Tokarczuk Nagrody Nobla wersja cyfrowa jej dzieł zostanie zdeponowana w „Bibliotece Końca Świata”, która powstała obok „Spichlerza Końca Świata”, magazynu z nasionami gromadzonymi na wypadek katastrofy na Spitsbergenie. W wiecznej zmarzlinie na największej wyspie archipelagu Svalbard powoli powstaje cyfrowa wersja literackiego dorobku ludzkości. Dzieła są zapisywane w specjalnej technice na rolkach taśm światłoczułych, znacznie trwalszych od wszelkich znanych nośników pamięci, które mogą przetrwać ponad 500 lat. Jeśli archiwa narodowe ulegną zniszczeniu, najważniejsze dzieła ludzkości będzie można odzyskać ze spitsbergeńskiej biblioteki.

Z kolei Waldemar Popek – zastępca redaktor naczelnej Wydawnictwa Literackiego, ogłosił, że 12 listopada będzie miała miejsce premiera pierwszej książki Olgi Tokarczuk po otrzymaniu literackiej Nagrody Nobla. „Czuły narrator” Olgi Tokarczuk to dwanaście wyselekcjonowanych esejów i wykładów, które składają się na zaproszenie za kulisy twórczości noblistki. Książka ukaże się nakładem Wydawnictwa Literackiego.