Malarski zamęt we wrocławskiej galerii sztuki

Czarna woda nie ugasi pragnienia. Czarne obrazy wprowadzają zamęt. Czarne myśli nie są takie złe.

Justyna Smoleń - laureatka Grand Prix IV PSM "Świeża Krew" w Galerii Socato z najnowszymi obrazami z cyklu "Black".

 

 

Seria "Black" Justyny Smoleń wpisuje się w wieloletnią tradycję malarstwa noir. Poza historycznymi obrazami czerni, z kluczowym "Czarnym kwadratem na białym tle" Kazimierza Malewicza, czarne serie regularnie pojawiają się w sztuce współczesnej.

Czarne wody to jeden z motywów twórczości amerykańskiej artystki Karen Gunderson, ultra czarne obrazy pokazał francuski malarz Pierre Soulage, czarne pejzaże maluje szwajcarski artysta Conrad Jon Godly. Czarne malarstwo zaprezentował Jakub Ciężki (cykl "Blackout") czy Rafał Bujnowski (cykl "Nokturny").

We Wrocławiu szczególnie nasuwa się skojarzenie z instalacją Mirosława Bałki "Sposoby leczenia bólu" (fontanna z czarną wodą), zaprezentowaną podczas Europejskiego Kongresu Kultury w 2011 r.

W grafice, rysunku czy fotografii czerń jest oczywista - w malarstwie - no właśnie. Jest buntem, rewolucją, dekadencją, zmęczeniem, poddaniem się, wyzwoleniem ...? Porównując wcześniejsze, jeszcze chromatyczne wodne pejzaże Justyny Smoleń, rezygnacja z fundamentu malarstwa, jakim historycznie jest kolor, w przypadku tej artystki przesuwa uwagę na inny aspekt prac. Pozbawiona koloru farba staje się czystą formą - swobodnie kształtowaną przez gest malarski.

Odrzucenie estetyki koloru, podkreśla zmysłowość samej substancji. Czerń wydaje się idealna do gry ze światłem, do konstrukcji iluzji przestrzeni. Powstające napięcia powierzchniowe korespondują z fizycznymi właściwościami cieczy. Czarne obrazy są nowoczesne, może nawet designerskie - bogate, a jednocześnie zatrzymane w odpowiednim momencie. Subtelne przy bliższym poznaniu, zdecydowane na pierwszy rzut oka. Wprowadzają zamęt, percepcyjny dwuogląd - widziane z bliska misterne faktury z oddali budują monumentalne przestrzenie, dzikie czarne krajobrazy.