„Modlitwa, która atakuje łaskę”. Przepiękne otwarcie festiwalu Dialog - Wrocław [FELIETON]

Zasadą prezentacji spektaklu „En, avant marche!” zawsze było dobieranie lokalnej grupy muzycznej w zależności od miejsca wystawiania przedstawienia. Podczas 9. edycji Festiwalu Dialog-Wrocław po raz ostatni zobaczyć można było sam spektakl, ale po raz pierwszy w obsadzie znaleźli się polscy artyści-muzycy z Wrocławia, Warszawy, Katowic i Krakowa.

Orkiestra dęta skompletowana przez Alana Urbanka wykonała kilka utworów muzycznych pod dyrygenturą Stevena Prengelsa – kompozytora i dyrektora muzycznego belgijskiego teatru les ballets C de la B, a także odegra specjalne opracowane dla muzyków role aktorskie ćwiczone przez kilka ostatnich miesięcy.

Przed spektaklem dokonano oficjalnego otwarcia festiwalu, podczas którego dużo mówiono o walce o wolność słowa w sztuce. Dyrektor programowy Dialogu zwrócił uwagę na fakt, że według pierwotnych założeń tematem tegorocznej edycji tego wydarzenia miał być kryzys, tymczasem okazało się, że sam festiwal jest w kryzysie. Tomasz Kireńczuk przypomniał o tym, że ministerstwo kultury w ostatniej chwili podjęło decyzję o wstrzymaniu finansowania festiwalu.

O kryzysie w Teatrze Polskim we Wrocławiu, w którym został wystawiony ten spektakl, przypomniała obecność na widowni aktorów, którzy święcili na jego deskach triumfy za kadencji poprzedniego dyrektora teatru, Krzysztofa Mieszkowskiego. Dawne czasy przypomniała również bardzo duża frekwencja na „En, avant marche!”. – Osoba odpowiadająca za obsługę widowni w Teatrze Polskim zdziwiłaby się, gdyby zobaczyła takie tłumy – zauważył jeden z byłych aktorów Teatru Polskiego.

Abstrahując od tych gorzkich refleksji, bardzo mnie cieszy, że rozpoczął się festiwal Dialog- Wrocław. Takie wydarzenia przypominają mi, że to, co można znaleźć w teatrze, nie ma kresu. Ogromnie ważne jest dla mnie to żywe doświadczenie teatru. Tym bardziej cieszę się, że w ramach tego festiwalu zobaczę "Wroga ludu" (na którego wybieram się do Krakowa), "Klątwę" (mam nadzieje, że zobaczę ją mimo zapowiadanych protestów i modlitw), a także pozostałe spektakle.

To niekończące się zamieszanie wokół teatru po raz kolejny uzmysłowiło mi, że mylił się, związany z Wrocławiem, wybitny reżyser teatralny Jerzy Grotowski, który napisał przed laty, że gdy znikną teatry, nikt tego nie zauważy.
Choć z Teatru Polskiego zniknęły bardzo dobre spektakle, wrocławianie – i nie tylko – wciąż są spragnieni tego, by oglądać we Wrocławiu teatr z najwyższej półki.

Wybitny teoretyk teatru Peter Brook napisał, że William Szekspir wprowadził do „Burzy” koncepcję „modlitwy, która atakuje łaskę”, żeby „dotknąć tej niepojętej dla umysłu propozycji, którą streszcza słowo <free>, wolny”. Brook zwrócił uwagę na to, że istnieje jakaś cecha, jakość, której nikt nie może zobaczyć ani zdefiniować, a która „mimo to odznacza się absolutną zdolność do stwarzania prawdziwej wolności” i której nadał nazwę zdolności do miłosierdzia.

Tego nikt artystom nie odbierze, ale mimo wszystko wolałbym, żeby nikt nie odbierał spektakli i festiwali nam, widzom.