Odkrywamy Wrocław: Dolmed – Dolnośląskie Centrum Medyczne

Powstawał w latach 1974-77, autorami projektu byli architekci Anna i Jerzy Tarnawscy, za konstrukcję odpowiadał inż. Wojciech Święcicki, a wykonawcą było Wrocławskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego Nr 2. Zaraz po ukończeniu budynek został nagrodzony w konkursie Wrocławskie Dzieło 1977 w kategorii „najlepszy obiekt użyteczności publicznej”.

Trudno doszukiwać się w nim tego wszystkiego, za co powszechnie nienawidzone jest budownictwo z okresu PRL-u – czyli kiepskich materiałów i bylejakości wykonania. Dolmed został wykończony bardzo luksusowo: ściany zewnętrzne parteru wyłożone zostały klockami z łupanego modrzewia, wieża, skrywająca windę, otrzymała okładzinę z drobno pociętego piaskowca i mozaiki w złotym kolorze, a filary obłożono czarnym granitem.

Czterokondygnacyjna, złotawa bryła, w kształcie odwróconego ostrosłupa uniesionego nad ziemią, przykuwa uwagę do dziś i sprawia, że budynek optycznie się nie starzeje. Aluminiowa okładzina elewacji, ślusarka okienna wykonana z faz międzymetalicznych Fe-Al (żelazo-aluminium) i osłony solarne to elementy stanowiące o wyjątkowości tej realizacji sprzed 35 lat.

Kilka lat temu zmieniono nieco formę budynku i zabudowano podcienia parteru. Starano się jednak nie niszczyć całkowicie efektu lewitowania nad ziemią i zrobiono to z możliwie jak największym poszanowaniem pierwotnego projektu. Nowa zabudowa parteru jest cofnięta, pozostawiono odsłonięte filary, a szyby pochylone są podobnie jak reszta elewacji. Dzięki zastosowaniu ciemnego oszklenia, budynek wygląda jak z zacienionymi podcieniami, co ocaliło choć trochę pierwotną lekkość formy. Drugim obcym elementem przebudowy, który wprowadziła córka projektantów – arch. Katarzyna Tarnawska, to dwa okna w owalnej wieży od strony południowej, przez co surowa forma szybu windy uległa trywializacji.

Innym problemem jest zaniedbane otoczenie obiektu. Pieczołowicie przemyślany, pasmowy układ posadzki wokół fontanny, przyozdobionej rzeźbą „Łabędzie” autorstwa Jerzego Boronia, ulegał stopniowej dewastacji, również przez powiększenie parkingu od strony południowej. Fontanna z łabędziami, stanowiąca dominantę przestrzenną okolicy, uległa niemal całkowitemu zniszczeniu i planowana jest jej rozbiórka. Wyraźny sprzeciw i postulaty renowacji rzeźby słychać z wielu stron – w zeszłym tygodniu rozgorzała dyskusja medialna na ten temat, zainicjowana przez środowiska wrocławskich miłośników sztuki i architektury.

Na koniec warto przypomnieć, że wyjątkowy budynek Dolnośląskiego Centrum Medycznego stoi w miejscu, gdzie kiedyś dumnie królował nad okolicą ewangelicki kościół św. Pawła z 65-metrową „podwójną” wieżą – o którym wspominaliśmy w artykule o nieistniejących świątyniach Wrocławia. Wraz z budynkami parafialnymi stanowił on jeden z największych kompleksów sakralnych ówczesnych Niemiec.

Budynek Dolmedu został ujęty w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Wrocławia” jako Dobro Kultury Współczesnej. Spełnia również ustawowe kryterium zabytkowości – stanowi świadectwo minionej epoki, jest unikatowy i realizuje wartości historyczne, artystyczne i naukowe.

----------------

W cyklu Odkrywamy Wrocław pisaliśmy o miejscach takich jak: WUWA, Arsenał, Uniwersytet Wrocławski, Ogród Botaniczny, nasyp kolejowy przy ul. Bogusławskiego i Nasypowej, Ogród Japoński, nasz własny plac Gwiazdy, o pomyśle budowy wieżowców zamiast Sukiennic w Rynku, legendarnych barach mlecznych, kampusie Politechniki, wzgórzu Bendera, Poltegorze, trzech wrocławskich lotniskach, o ulicy Szewskiej, początkach miasta, wrocławskim Manhattanie, ogrodach Ossolineum, młynie św. Klary, Solpolu... i wielu, wielu innych.

Wszystkie teksty z naszego cyklu znajdziecie w specjalnej zakładce.

Zapraszamy Was do współpracy przy jego tworzeniu. Piszcie do nas maile z propozycjami miejsc.