Odkrywamy Wrocław: Park Nowowiejski

W parku Stanisława Tołpy, zwanym wcześniej parkiem Nowowiejskim (przed wojną – Waschteichpark), znajduje się staw zwany niegdyś Waschteich, będący pozostałością dawnego starorzecza Odry na Ołbinie. Jest to jeden z dwóch zbiorników, które znajdowały się w tym rejonie (na przełomie XIX i XX wieku zasypano jeden z nich – przy dzisiejszej ulicy kard. Stefana Wyszyńskiego). Pierwotnie stawy te pełniły funkcję miejskich pralni – specjalne długie pomosty umożliwiały płukanie na środku stawu.

Na początku XX wieku ocalały staw wraz z okolicą przekształcono w park miejski. Już wcześniej, bo na przełomie XVIII i XIX wieku okolica ta była atrakcyjnym miejscem spacerowym dla mieszkańców miasta. W latach 1905–1907 ukształtowano pięciohektarowy teren – pomiędzy dzisiejszymi ulicami: Nowowiejską, Wyszyńskiego i Prusa – w miniaturę parku krajobrazowego ze wszystkimi typowymi dla niego elementami: stawem, sztucznym wzniesieniem (powstałym dzięki pogłębianiu stawu), polanami, skupiskami drzew i krzewów.



Szczególnie atrakcyjne – śródmiejskie usytuowanie parku ozdabiają trzy wspaniałe dominanty. Neogotycki kościół św. Michała Archanioła wybudowany w latach 1862–1871 według projektu Alexisa Langera, gmach Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej (dawnej mieściła się tu Szkoła Rzemiosł Budowlanych i Wyższa Szkoła Budowy Maszyn) zbudowany w latach 1900–1904 według projektu Karla Klimma oraz Szkoła Podstawowa nr 1 (wraz z sąsiednim przedszkolem) – dawna szkoła ludowa zbudowana w latach 1898–1904 według projektu Richarda Plüddemana, Hermana Froböse i Heinricha Blessa.

Gmach szkoły ludowej stanowił na początku XX wieku północną granicę zabudowy tej części miasta. Dalej znajdowały się już tylko ogrody działkowe i północne koryta Odry. Zabudowa osiedlowa przy okolicznych uliczkach (Jaracza i Daszyńskiego) zaczęła pojawiać się dopiero w latach 30. XX wieku.

W parku Tołpy rośnie buk pospolity (w odmianie zwisłej i stożkowej), strączyn żółty (rzadki w polskich parkach: pochodzi z południowo-wschodnich obszarów Ameryki Północnej i rośnie w dolinach górskich rzek i strumieni, popularny w Apallachach). W parku znajdziemy również perełkowiec japoński, lipę amerykańską, topole szare i wierzby białe. Małą wyspę na stawie upodobały sobie kaczki, środek zbiornika zdobi fontanna, w parku znajdują się dwa place zabaw dla dzieci.

Zmiana nazwy parku nastąpiła uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 7 lipca 2005 r. Od tego czasu park Nowowiejski ma za patrona prof. Stanisława Tołpę – profesora botaniki Akademii Rolniczej we Wrocławiu (obecnie Uniwersytetu Przyrodniczego) – zmarłego w 1996 roku. Do ciekawostek należy fakt, że niewielka część terenu zielonego sąsiadującego z parkiem (między ulicą Wyszyńskiego a uliczką Edyty Stein), stanowiąca otoczenie kościoła św. Michała Archanioła i gimnazjum salezjańskiego, nazywana jest zwyczajowo parkiem Małym.

----------------

W cyklu Odkrywamy Wrocław pisaliśmy o miejscach takich jak: WUWA, Arsenał, Uniwersytet Wrocławski, Ogród Botaniczny, nasyp kolejowy przy ul. Bogusławskiego i Nasypowej, Ogród Japoński, nasz własny plac Gwiazdy, o pomyśle budowy wieżowców zamiast Sukiennic w Rynku, legendarnych barach mlecznych, kampusie Politechniki, wzgórzu Bendera, Poltegorze, trzech wrocławskich lotniskach, o ulicy Szewskiej, początkach miasta, wrocławskim Manhattanie, ogrodach Ossolineum, młynie św. Klary, Solpolu... i wielu, wielu innych.

Wszystkie teksty z naszego cyklu znajdziecie w specjalnej zakładce.

Zapraszamy Was do współpracy przy jego tworzeniu. Piszcie do nas maile z propozycjami miejsc.