Wiadomości

Odkrywamy Wrocław: Poltegor

2010-11-21, Autor: Wojciech Prastowski
Istniał tylko trzydzieści lat. Był, jest i będzie legendą – nie tylko we Wrocławiu. Miał dziewięćdziesiąt dwa metry wysokości (do dachu), dwadzieścia pięć kondygnacji i dziewięć wind. Poltegor – pierwszy powojenny, prawdziwy wrocławski wieżowiec. Wielu wciąż za nim tęskni i żałuje, że Sky Tower nie powstaje obok, lecz zamiast niego.

Reklama

Poltegor Centre, bo taka była jego pełna nazwa, powstawał bardzo długo – oficjalnie przez osiem lat (1974-82). Autorami projektu byli: Julian Duchowicz, Zofia Szczęsna-Sołowij i Józef Szymański, za konstrukcję odpowiadali: Leszek Jeszke, Stanisława Makomaski, Józef Miksa, Stanisław Suski i Juliusz Szczurowski. Tak naprawdę pierwsze wykopy pod fundamenty rozpoczęły się już w 1968 roku. Początkowo zamierzano postawić biurowiec szesnastopiętrowy, który miał się nazywać Centralny Ośrodek Górnictwa Węgla Brunatnego. Gdy budowa ruszyła już na dobre w czerwcu 1974 roku, trzon wieżowca z grubymi na prawie pół metra żelbetowymi ścianami powstał w ciągu dwóch miesięcy. Niestety, przez kolejne kilka lat budowę wciąż wstrzymywano z powodu braku pieniędzy w rządowym budżecie. Prace elewacyjne rozpoczęto w 1977 roku, a wykończeniowe trwały aż do roku 1982. Pierwsi użytkownicy biur wprowadzili się do budynku w 1981 roku.

Formalnie wciąż był nieukończony – nie zbudowano, zaplanowanego z rozmachem, przyziemia od strony północnej. Miał je stanowić czteropiętrowy biurowiec z wejściem od ulicy Powstańców Śląskich. Oprócz biur miał tam powstać wielki hol, restauracja, sale wystawowe i konferencyjne oraz pomieszczenia techniczne. Przed wejściem planowano coś w rodzaju małej fosy, a tuż obok – dwupoziomowy parking dla kilkuset samochodów, wszystko miało być otoczone zielenią… Gdy wznowiono prace wykończeniowe stosowano już najtańsze materiały. Okna na włoskiej licencji nie pasowały zupełnie do polskiego klimatu, bo były nieszczelne. Pieniędzy było podobno tak mało, że pod sam koniec budowy niektóre prace wykonywali więźniowie. Wieżowiec nigdy nie doczekał się hucznego otwarcia.
- Nie było przecięcia wstęgi, rautów, ani wizyty rządowych delegacji – wspomina arch. Zofia Sołowij. Kiedy wprowadzali się tam pierwsi pracownicy, zbliżał się stan wojenny. Wokół trwały protesty, w sklepach były kolejki i puste półki. Władze nie chciały chyba eksponować budowy wieżowca.

Nazwa wieżowca wywodziła się od nazwy przedsiębiorstwa Poltegor zajmującego się inwestycjami w górnictwie (akronim od "Polska Technika Górnicza"). Przedsiębiorstwo to dysponowało całym biurowcem w latach osiemdziesiątych, a później zajmowało znaczną jego część. W 1991 roku Poltegor został podzielony na dwie niezależne firmy: Poltegor-Projekt i Poltegor-Instytut. Na najwyższej kondygnacji znajdowała się duża sala konferencyjna oraz restauracja, która dzięki przeszkleniom i w miarę łatwemu dostępowi wykorzystywana była często w charakterze platformy widokowej. Na dachu mieściły się stacje przekaźnikowe i nadawcze oraz anteny telewizyjne i radiowe. Stąd nadawała na początku lat dziewięćdziesiątych pierwsza w Polsce Prywatna Telewizja „Echo". Były tu też banki, gabinety lekarskie, korporacje taksówkarzy, firmy ubezpieczeniowe. Handlowano tu sprzętem gaśniczym, komputerami, materiałami budowlanymi, a nawet oponami samochodowymi. W 1995 wzniesiono prowizoryczne główne wejście, które zyskało oprawę w postaci przeszklonego pawilonu. Do 18 kwietnia 2007 znajdowały się tu nadajniki Radia Aplauz, Tok FM, Radiostacji, RMF Classic a także Telewizji Dolnośląskiej „TeDe”.

18 stycznia 2006 roku wieżowiec i otaczającą go prawie trzyhektarową działkę kupił za wiele milionów euro wrocławski biznesmen Leszek Czarnecki. Na początku chciał go zmodernizować, szybko okazało się jednak, że budynek nie spełnia już norm dotyczących pomieszczeń biurowych, bo poszczególne piętra są za niskie. Kapitalny remont kosztowałby nowego właściciela fortunę, dlatego postanowił go wyburzyć i zbudować w jego miejscu „nowy symbol Wrocławia” – Sky Tower. Na pożegnanie Poltegoru – 1 czerwca 2007 roku w godzinach przedpołudniowych przeprowadzono ćwiczenia ratownicze (budynek został podpalony na wysokości 15 piętra w celu „imitowania” prawdziwego pożaru), a po południu, w kawiarni na ostatnim piętrze, odbył się koncert zespołu IRA. Od 2 czerwca 2007 roku prowadzona była od góry, piętro po piętrze, rozbiórka budynku. 3 listopada koparki dotarły do kamienia węgielnego wmurowanego 30 maja 1974 roku.

Bursztynowa elewacja Poltegoru trwale zapisała się w pamięci wielu wrocławian. Ten ciekawy przykład stylu międzynarodowego w architekturze nie miał szczęścia i nie zdążył zestarzeć się tak jak inne wieżowce tamtego okresu – choćby te w Warszawie, nie mówiąc już o tych zza oceanu. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, niedługo zakończy się budowa Sky Tower. Czy będzie on godnym następcą Poltegoru? Pod pewnymi względami na pewno tak – jego budowę również wstrzymano, a projekt też okrojono. Symbole swoich czasów często są kontrowersyjne i nie można odmówić im wyrazistości. Historia budynków przy ul. Powstańców Śląskich 95 do takich właśnie należy.

----------------


W cyklu Odkrywamy Wrocław pisaliśmy o miejscach takich jak: WUWA, Arsenał, Uniwersytet Wrocławski, Ogród Botaniczny, nasyp kolejowy przy ul. Bogusławskiego i Nasypowej, Ogród Japoński, nasz własny plac Gwiazdy, o pomyśle budowy wieżowców zamiast Sukiennic w Rynku, legendarnych barach mlecznych, kampusie Politechniki, wzgórzu Bendera, Poltegorze, trzech wrocławskich lotniskach, o ulicy Szewskiej, początkach miasta, wrocławskim Manhattanie, ogrodach Ossolineum, młynie św. Klary, Solpolu... i wielu, wielu innych.


Wszystkie teksty z naszego cyklu znajdziecie w specjalnej zakładce.


Zapraszamy Was do współpracy przy jego tworzeniu. Piszcie do nas maile z propozycjami miejsc.


Oceń publikację: + 1 + 6 - 1 - 0

Obserwuj nasz serwis na:

Komentarze (2):
  • ~ 2010-11-21
    18:50:52

    1 0

    Poltegor wydawał się bardzo wysoki. Gdy pomyślę że SkyTower będzie ponad dwa razy wyższy, to myślę że będzie za wysoki.

  • ~ 2010-12-20
    12:38:34

    1 0

    WIĘCEJ ZDJĘĆ!!!

Zamieszczone komentarze są prywatnymi opiniami Użytkowników portalu. Redakcja portalu www.tuwroclaw.com nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.

Alert TuWrocław

Byłeś świadkiem wypadku? W Twojej okolicy dzieje sie coś ciekawego? Chcesz opublikować recenzję z imprezy kulturalnej? Wciel się w rolę reportera www.tuwroclaw.com i napisz nam o tym!

Wyślij alert

Sonda

Kogo poprzesz w wyborach prezydenta Wrocławia?







Oddanych głosów: 8735