Święto kultury żydowskiej już we wrześniu. Chasydyzm tematem festiwalu Simcha [PROGRAM]

Tegoroczna Simcha odbędzie się w dniach 5-11 września w Synagodze Pod Białym Bocianem oraz innych lokalizacjach w Dzielnicy Wzajemnego Szacunku.

– Simcha w języku hebrajskim oznacza radość i to właśnie wspólne radosne świętowanie oraz odkrywanie bogactwa żydowskiej kultury jest największą wartością i hasłem przewodnim festiwalu – co w tym roku wydaje się znaczyć jeszcze więcej – podkreślają organizatorzy festiwalu.

I zapewniają, że spotkania oraz atrakcje zostały zaplanowane z uwzględnieniem wszystkich obecnych zasad reżimu sanitarnego. – Mimo to tegoroczny program daje możliwość uczestniczenia w wielu różnorodnych spotkaniach od koncertów, panelów dyskusyjnych, seansów filmowych, po warsztaty w małych grupach, na które obowiązują zapisy – dodają. Tematem przewodnim tegorocznej edycji będzie chasydyzm.

Wokół chasydyzmu

W tym roku Simcha rozpocznie się w sobotę 5 września o godzinie 21:59 od tradycyjnej klezmerskiej hawdali, czyli koncertu pełnego odniesień do bałkańskich i klezmerskich rytmów, którego publiczność -  jeszcze przed wejściem muzyków na scenę – będzie miała okazję uczestniczyć w tradycyjnej żydowskiej ceremonii hawdali, czyli rozdzielenia czasu świątecznego od czasu powszedniego na zakończenie Szabatu. Tego wieczoru zagra żywiołowy zespół Bum Bum Orkestar, który specjalizuje się w bałkańskich rytmach.

Festiwalowa niedziela została okrzyknięta dniem chasydzkim i będzie to wprowadzenie do tego zagadnienia, które w różnych odsłonach zostanie przedstawiane publiczności. Tego dnia o godz. 15 w Synagodze Pod Białym Bocianem odbędzie się panel dyskusyjny „Chasydzi na ziemiach polskich” z udziałem prof. dr. hab. Marcina Wodzińskiego (Uniwersytet Wrocławski), dr. Wojciecha Tworka (Uniwersytet Wrocławski) i Dariusza Dekierta (Uniwersytet Łódzki). Rozmowę poprowadzi dziennikarz i autor wielu książek Mariusz Urbanek.

O godz. 16.30 odbędzie się spotkanie z Leszkiem Jodlińskim – autorem książki „Puste krzesła. Historie Żydów ze Śląska”, z którym porozmawia redaktor Witold Podedworny z Oficyny Wydawniczej Atut.

Odbędą się także warsztaty z szydełkowania kipy z Olgą Budzan z Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu.

Nowością będzie możliwość poznania przepisów kuchni chasydzkiej – jej tajniki odkryje przed uczestnikami wydarzenia w swoim wykładzie Mira Gawłowicz prowadząca Restauracje Żydowską Sarah we Wrocławiu.

O słowniku chasydzkim usłyszeć będzie można natomiast w poniedziałek podczas wykładu Dariusza Dekierta. Z kolei we wtorek chasyd, znany artysta muzyczny, Symcha Keller poprowadzi specjalnie dla wrocławian warsztaty śpiewów chasydzkich.

Nadarzy się też okazja, by usłyszeć opowiadania chasydzkie, które przeczyta dla festiwalowej publiczności aktor, reżyser i poeta Bogusław Kierc.

W programie znalazł się także cały dzień (środa) poświęcony opowieściom o kobietach w chasydyzmie, gdzie m.in. rabinka Małgorzata Kordowicz z Warszawy opowie o tym, czy w judaizmie ortodoksyjnym Żydówki są Żydami.

Z kolei codziennie wieczorem o 21.30 na dziedzińcu Synagogi Pod Białym Bocianem tradycyjnie będą odbywały się bezpłatne i otwarte warsztaty tańca – w tym roku jednak, zgodnie z tematem przewodnim, będą to tańce chasydzkie (prowadzenie Dorota Kapusta).

Nowości w programie

Nowością festiwalu będą tegoroczne trzydniowe warsztaty filmowe z holendersko-izraelskim filmowcem Bennym Brunnerem, który od początku lat 90. pisze, reżyseruje i produkuje filmy dokumentalne na arenie międzynarodowej. W swojej twórczości podważa ustanowione narracje historyczne poprzez poszukiwanie prawdy, a także promuje w swojej twórczości podstawowe wartości demokracji: prawa i wolności człowieka. Sprzeciw wobec nacjonalizmu i rasizmu należy do jego głównych tematów.

Na warsztatach można się będzie nauczyć podstaw tworzenia krótkiego filmu narracyjnego lub dokumentalnego: tworzenia historii, storyboardu, planowania sesji, kręcenia i montażu. Będzie można także poznać tajniki produkcji filmowej oraz nauczymy się podstaw edycji. Warsztaty potrwają d 6 do 8 września. Zajęcia będą prowadzone w języku angielskim, obecny będzie tłumacz. To jedyne płatne warsztaty podczas festiwalu (za trzy dni zajęć zapłacić będzie trzeba 80 złotych). Rezerwację miejsca zacząć należy od zapisów na maila: [email protected]. Ilość miejsc jest ograniczona.

Nową propozycją będą też odbywające się w piątek (11.09.), w ramach przygotowań do Szabatu warsztaty tory, które poprowadzi Jerzy Kichler.

Festiwalowi towarzyszyć będzie interaktywna wystawa „Undercurrent”. Jej autorką jest Noa Heynen – artystka urodzona w Ramat Gan w Izraelu, obecnie mieszkająca w Berlnie a kuratorką Agata Ciastoń. Wystawę będzie można oglądać w mykwie przy Synagodze Pod Białym Bocianem w dniach od 6 do 11 września.

– Instalacja zaprasza do wnętrza rytualnej łaźni, jak również rozszerza doświadczenie bycia w niej angażując inne niż tylko wzrok zmysły. Zainstalowana na hydraulicznym systemie konstrukcja z kafelków odnosi się do elementów architektury łaźni i wymaga interakcji odbiorców, którzy sami wprawiają ją w ruch i stają się jej niezbędną częścią – podkreślają organizatorzy. I dodają, że w rytuale oczyszczenia w mykwie, podobnie jak w instalacji, kluczową funkcję pełni woda jako uniwersalny symbol zmiany oraz siły.

Prace Heynen we Wrocławiu będą prezentowane po raz pierwszy. Do tej pory można było je oglądać na wystawach w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Izraelu i USA, a rzeźby artystki znajdują się w kolekcjach publicznych i prywatnych na całym świecie.

Wernisaż wystawy odbędzie się w niedzielę 6 września o godz. 18 w mykwie, a spotkanie z artystką i kuratorką (obowiązują zapisy: [email protected]) w poniedziałek 7 września o 19.

Koncerty: Vox Varshe i kantor Yoni Rose po raz pierwszy we Wrocławiu

W trakcie imprezy codzienne, od 5 do 10 września, w Synagodze Pod Białym Bocianem odbywać się będą wieczorne koncerty muzyki żydowskiej.

W tym roku po raz pierwszy zagra we Wrocławiu zespół Vox Varshe ze swoim projektem Noc Nigunów. – To dawka nieskrępowanej, transowej energii i głębokiego mistycyzmu zawartego w pięknej, do bólu prawdziwej muzyce chasydów – czytamy w opisie koncertu.

– Niguny, czyli sylabiczne pieśni bez słów oraz ich taneczna odmiana wypełniona częstymi synkopami – rikudami, są specyficzną modlitwą, przy pomocy której w śpiewie i w tańcu, w euforycznym, transowym uniesieniu chasydzi modlą się do Boga – wyjaśniają organizatorzy.

W projekcie Noc Nigunów razem z Vox Varshe (trzonem zespołu jest Anna Woźnicka oraz Olga Mujkić) gościnnie wystąpią Bartosz Szwaciński, Mateusz Szemraj oraz Bartosz Adeb Chamoun.

Po raz pierwszy we Wrocławiu wystąpi także Yoni Rose - kantor społeczności żydowskiej we Frankfurcie nad Menem w Niemczech. Zanim został mianowany na stanowisko kantora, śpiewał z wieloma amerykańskimi zespołami operowymi, w tym z Wolf Trap Opera, The Glimmerglass Festival i The Santa Fe Opera.

Jako kantor Rose koncertował w Europie i Stanach Zjednoczonych, w tym w Budapeszcie, Pradze i Frankfurcie, a także w miastach w całych Niemczech. Niedawno zaśpiewał koncert z Chórem Wielkiej Synagogi w Jerozolimie pod dyrekcją Maestro Elli Jaffe, a także wystąpił jako gościnny kantor w Jerozolimskiej Wielkiej Synagodze.

Tym razem wystąpi z wrocławskim i jedynym w Polsce chórem synagogalnym Chórem Synagogi Pod Białym Bocianem we Wrocławiu pod dyrekcją Stanisława Rybarczyka.

Na festiwalowej scenie usłyszeć będzie można także pochodzącą z Ukrainy Roksanę Vikaluk (Ojfn weg), Olgę Avigail-Mieleszczuk z Jerozolimy (Pieśni Żydowskiego Polesia), Ninę Stiller (Jidysze Pereł) oraz wspomnianych już i rozpoczynających festiwal muzyków z zespołu Bum Bum Orkestar.

Bilety na wszystkie koncerty są już w sprzedaży. Kupić je można w Centrum Informacji Turystycznej i Rowerowej przy ul. Św. Antoniego 8, na www.ticketmaster.pl, w sieci sklepów Media Markt oraz na dwie godziny przed koncertem w Synagodze pod Białym Bocianem.
Jak podkreślają organizatorzy, ze względu na zasady organizacji koncertów w dobie pandemii i zastosowane zasady bezpieczeństwa ilość miejsc na widowni jest ograniczona.

Jarmark Żydowski, spacery z przewodnikiem, filmy

W niedzielę, 6 września, w godz. od 10 do 20, na dziedzińcu Synagogi Pod Białym Bocianem odbędzie się tradycyjny Jarmark Żydowski. Czekać tam będą wystawcy i restauratorzy oferujący żywność koszerną, produkty ekologiczne, rękodzieło, sztukę, zabawki, ubrania, pamiątki.

Simcha wraca także spacerów z przewodnikiem. Spacer rowerowy poprowadzi Jerzy Kichler (członek zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu). Tym razem uczestnicy wspólnej wyprawy rowerowej poszukają żydowskich śladów w południowej części Wrocławia. Wycieczka ruszy w niedzielę 6 września o 14. Udział jest bezpłatny, ale obowiązują zapisy: [email protected].

Natomiast chętni, na spacer z przewodnikiem „Śladami dawnych synagog i bożnic”, które poprowadzi prof. dr hab. Leszek Ziątkowski z Uniwersytetu Wrocławskiego powinni stawić się w niedzielę 6 września o 11 na dziedzińcu Synagogi Pod Białym Bocianem.

Tradycyjnie podczas Simchy odbywać będą się także warsztaty językowe. W tym roku będzie to język hebrajski i hebrajski biblijny. Obowiązują zapisy: [email protected]. Szczegóły znajdują się w programie imprezy.

Jak co roku odbędzie się także Kino Simcha. Codziennie o 20.30 w Mleczarni będzie można obejrzeć współczesne filmy izraelskie., Wstęp będzie bezpłatny. Repertuar Kina Simcha znajduje się w programie na www.sicha.art.pl.

Festiwal tradycyjnie zakończy się otwartym dla wszystkich nabożeństwem na powitanie Szabatu Kabalat Szabat w Synagodze Pod Białym Bocianem (11.09, godz. 19). W tym roku poprowadzi je Naczelny Rabin RP Michael Schudrich. Kabalat Szabat uświetni swoim wystąpieniem Chór Synagogi pod Białym Bocianem we Wrocławiu pod dyrekcją Stanisław Rybarczyk.

Szczegółowy program 22. Festiwalu Kultury Żydowskiej Simcha znajduje się na stronie www.simcha.art.pl. Na większość wydarzeń wstęp będzie bezpłatny. Udział w warsztatach wymaga najczęściej rezerwacji miejscu (informacja o konieczności zapisów podana jest w programie, osobno przy danych warsztatach) poprzez wysłanie maila na [email protected].

W trosce o bezpieczeństwo uczestników wszystkie wydarzenia w ramach Festiwalu Kultury Żydowskiej Simcha będą się odbywać zgodnie z aktualnymi wytycznymi Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego dotyczącymi organizacji wydarzeń kulturalnych w czasie epidemii COVID-19.