Święto sztuki we Wrocławiu. 50. urodziny Sympozjum Wrocław ’70

Choć spacerując dziś ulicami Wrocławia, dostrzec można jedynie pojedyncze ślady Sympozjum Plastycznego Wrocław ‘70 – ustawione przy Teatrze Współczesnym betonowe „Krzesło” Tadeusza Kantora, wyrastający korzeniami do góry „Żywy pomnik. Arena” Jerzego Beresia na Wyspie Piasek czy zrealizowany niedawno w Parku Popowickim pomnik „Samotność” Barbary Kozłowskiej – to jest ono wydarzeniem, o którym warto pamiętać.

Spotkanie zorganizowane zostało w związku z 25. rocznicą Powrotu Ziem Zachodnich i Północnych do Macierzy, a stworzone przez współczesnych artystów realizacje miały przeobrazić przestrzeń Wrocławia, który wciąż dźwigał się wtedy z powojennych zniszczeń.

Do udziału w Sympozjum zaproszeni zostali czołowi przedstawiciele ówczesnej sceny artystycznej – nic więc dziwnego, że spotkanie oficjalnie służące „upiększeniu miasta” szybko stało się ogólnopolskim przeglądem awangardowych strategii artystycznych.

Zgłoszone w ramach Sympozjum propozycje o charakterze czysto konceptualnym sprawiły, że już w oczach współczesnych urosło do rangi symbolu: pierwszej ogólnopolskiej manifestacji konceptualizmu. 50. rocznica wrocławskiego zjazdu jest okazją, by przyjrzeć mu się z nowej perspektywy, przeanalizować jego spuściznę, dać się zainspirować jego historią.

Pomysł na rocznicę

Z takiej właśnie inspiracji powstała grupa robocza, która wypracowała na 2020 rok plan działań skoncentrowanych na Sympozjum. Idea tej społecznej inicjatywy wykiełkowała jeszcze w 2018 roku; zespół, złożony początkowo z zaledwie kilku osób, formalnie rozpoczął prace w połowie roku 2019.

Na przestrzeni miesięcy dołączały do niego kolejne osoby – dziś grupa liczy sobie około 70 członków i członkiń zaangażowanych w budowanie Sympozjum Wrocław 70/20. To zróżnicowane grono tworzą kuratorzy i krytyczki, artystki i edukatorzy, akademicy i animatorki, aktywistki i menedżerowie kultury.

Reprezentują oni rozmaite formy działalności: są z związani muzeami, galeriami i instytucjami kultury o długoletniej tradycji, ale też z młodymi organizacjami pozarządowymi czy niezależnymi kolektywami artystycznymi. Każdy wnosi do dyskusji swoje własne spojrzenie na spotkanie z początku lat 70.; każdego porusza inny jego aspekt, inspiruje inny temat podejmowany podczas sympozjalnych obrad i inna propozycja artystyczna zgłoszona w ich wyniku.

Grupa robocza wspólnie nakreśliła program obchodów, którego trzema filarami są: wystawy, prezentacje i interwencje artystyczne; badania nad i upowszechnianie archiwaliów oraz dokumentacji Sympozjum Wrocław ’70; inicjatywy edukacyjne, które popularyzować mają wiedzę na temat wrocławskiego spotkania, ale i postaw konceptualnych oraz neoawangardowych postaw w polskiej sztuce. Jednocześnie program ten nie ma charakteru zamkniętego – do dołączenia do obchodów jubileuszu 50. „urodzin” Sympozjum zaproszeni są wszyscy, dla których to historyczne wydarzenie jest wciąż aktualnym źródłem inspiracji i przyczynkiem do artystycznej refleksji.

Przełożona inaguracja

17 marca 2020 roku miał stać się dniem inauguracji programu Sympozjum Wrocław 70/20 – niestety, zaostrzający się kryzys epidemiologiczny wymusił modyfikację tych planów. Zaplanowane na ten dzień wydarzenia otwarcia musiały zostać przełożone.

Znalazły się wśród nich: pokaz archiwalnego dokumentu „Sympozjum Plastyczne Wrocław ’70” w reżyserii krytyka Antoniego Dzieduszyckiego oraz wykład historyczki sztuki dr Magdaleny Ziółkowskiej, jak również wydarzenia towarzyszące (w tym poświęcone Sympozjum Wrocław 70 „wietrzenie magazynów” Muzeum Architektury czy przygotowane przez Muzeum Narodowe oprowadzanie po Pawilonie Czterech Kopuł śladami sympozjalnych artystów).

Na wiosnę i lato zaplanowano szereg różnorodnych działań – wśród nich inspirowane Sympozjum wystawy w Muzeum Współczesnym Wrocław (przekrojowa „Nowa normatywność. Sympozjum Plastyczne Wrocław '70”), galerii Entropia (prezentacja prac uczestnika wydarzenia, Zbigniewa Makarewicza „NONSENS & SENS”) czy ołbińskim Złotym Kiosku (który z okazji rocznicy przenieść się ma Wzgórze Słowiańskie – miejsce wskazane przez Tadeusza Dobosza i Józefa Burlewicza do realizacji ich sympozjalnego projektu), a także doroczne malowanie drzewa – rzeźby plenerowej Jerzego Beresia na Wyspie Piasek.

Pierwsza połowa roku obfitować ma też w aktywności edukacyjne: od spacerów i warsztatów po osiedlach związanych z historycznym spotkaniem, takich jak Gajowice (tzw. oś południowa, osiedla Anna i Celina) oraz Popowice (z Polaną Popowicką), przez prowadzone przez artystów warsztaty na Placu Grunwaldzkim i Szczepinie, aż po cykl spotkań w Barbarze, podczas których młodzież poznać będzie mogła podejmowane podczas Sympozjum nowatorskie koncepcje konstruowania miasta i przestrzeni dla mieszkańców.

Rocznicowy rok został zatem otwarty w trybie online, przywołując słynny cytat z sympozjalnej pracy Zbigniewa Gostomskiego. „Zaczyna się we Wrocławiu” – a może tak naprawdę nigdy się nie skończyło?

W międzyczasie można śledzić stronę internetową Sympozjum Wrocław 70/20 oraz kanały inicjatywy na Facebooku i Instagramie, gdzie na bieżąco publikowane będą wszelkie informacje dotyczące obchodów.