„Uwaga! Czesi!”. Święto czeskiej kultury we Wrocławiu

– W listopadzie 1989 roku do Wrocławia przybyła czołówka czeskiej politycznej i artystycznej emigracji oraz wielu intelektualistów polskich i europejskich – mówi Jarosław Broda z Solidarności Polsko–Czesko-Słowackiej.

– Na scenie Teatru Polskiego wystąpili wówczas najwybitniejsi czescy bardowie, mi.in. Karel Kryl i Jaroslav Hutka. Do Wrocławia w tym czasie przyjechało, mimo blokady granicy, około dwóch tysięcy Czechów. Wrocław na kilka dni stał się czeskim wolnym miastem. Niecałe dwa tygodnie później upadł system komunistyczny w Czechosłowacji. Prezydent Václav Havel nazwał po latach wrocławski przegląd „uwerturą do aksamitnej rewolucji” – dodaje.

Do Wrocławia przyjadą twórcy czeskiego kina, muzycy, a także uczestnicy Przeglądu Czechosłowackiej Kultury Niezależnej, który odbył się we Wrocławiu w 1989 roku. Gośćmi specjalnymi będą m.in. światowej sławy surrealista Jan Švankmajer, a także reżyserzy Radim Spacek, Vladimir Merta, oraz pisarz i reportażysta Mariusz Szczygieł. Na scenie Starego Klasztoru wystąpią Jaroslav Hutka z Antoniną Krzysztoń, a podczas koncertu galowego w Teatrze Polskim zagrają: Sisa Feherová , Bara Zemkova oraz Renata Przemyk Akustik Trio i Natalia Grosiak z Mikromusic Trio.

Częścią festiwalu będzie Przegląd Kina Czeskiego, który odbędzie się w Dolnośląskim Centrum Filmowym między 20 a 27 października.

– Pokażemy rzadko goszczące na naszym ekranie tytuły Czechosłowackiej Nowej Fali – między innymi filmy Věry Chytilovej, Jana Němca, Pavla Juračka, a także surrealisty Jana Švankmajera – mówi Jarosław Perduta, dyrektor Dolnośląskiego Centrum Filmowego.

– Widzowie zobaczą też kultową animację w odcinkach „Proszę Pana, chodźmy się pobawić” Břetislava Pojara i Miroslava Štěpánka. Oprócz tego na naszych ekranach zagości nowe czeskie kino fabularne i dokumentalne. Zaprosimy też na spotkania z twórcami – dodaje.

Wydarzeniom towarzyszyć będą również seminarium „Europa na rozdrożu” z udziałem m.in. Petra Blažka i Aleksandra Vondry, oraz dyskusja panelowa „Tragedia Europy Środkowej A.D. 2019?”, w której uczestniczyć będą m.in. Michael Žantovský i Marek Cichocki.

– Trzydziesta rocznica wydarzeń jest dobrym powodem do podjęcia ówczesnej refleksji i dyskusji nad aktualną sytuacją - Europa ponownie znajduje się na rozdrożu – mówi dr Łukasz Kamiński współpracujący z Ośrodkiem Pamięć i Przyszłość.

– Debata będzie koncentrować się na roli, jaką może, czy też powinna, odgrywać Europa Środkowa. Kultura będzie dominującą, ale nie jedyną kwestią poruszaną podczas dyskusji. Seminarium podzielone jest na dwie części - wprowadzającą, w której głos zabiorą Petr Blažek, Alexander Vondra, Mirosław Jasiński oraz Katarzyna Uczkiewicz oraz zasadniczą czyli debatę. Punktem wyjścia dla tej ostatniej jest esej Milana Kundery "Zachód porwany, albo tragedia Europy Środkowej" z 1983 roku. Warto postawić pytanie, czy jego ówczesna diagnoza (Europa Środkowa przechowała wartości i kulturę europejską, podczas gdy Zachód je zagubił) pozostaje aktualna – dodaje.  Seminarium i debata odbędą się 25 października w  Oratorium Marianum.

Z okazji rocznicowych wydarzeń swoją premierę będzie miała również książka „Ponad granicami. Historia Solidarności Polsko-Czechosłowackiej” autorstwa Łukasza Kamińskiego, Petra Blažka i Grzegorza Majewskiego, wydanej przez Ośrodek Pamięć i Przyszłość. Jest to opowieść o idei, która połączyła m.in. Adama Michnika, Antoniego Macierewicza i Václava Havla i o nielegalnych spotkaniach na szlakach pogranicza polsko-czechosłowackiego.

Festiwal „Uwaga! Czesi!” upamiętnia 30. rocznicę Przeglądu Czechosłowackiej Kultury Niezależnej i Seminarium „Europa na rozdrożu. Pomiędzy totalitaryzmem a komercjalizmem”. Przedsięwzięcie to zorganizowała Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka, antykomunistyczna, międzynarodowa organizacja powstała w konspiracji w 1981 roku.