Wiadomości

Ważna zmiana dla wrocławskich „Zabużan” – będą mogli odzyskać miliony?

2014-02-26, Autor: jg
Sprawy dotyczące mienia zabużańskiego, zostawionego przez Polaków przymusowo wysiedlonych w latach 1944-1952 z terenów należących przed II wojną światową do Polski, nie zostały w pełni rozwiązane do dnia dzisiejszego, pomimo upływu przeszło pół wieku od tamtych wydarzeń. Od czwartku to może się zmienić, dzięki nowelizacji ustawy regulującej wypłatę rekompensat. Sprawa dotyczy wielu wrocławian.

Reklama

W dniu 27 lutego 2014 roku wchodzi w życie kolejna już nowelizacja ustawy regulującej wypłatę rekompensat, tj. Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 roku „o zmianie ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczpospolitej Polskiej” (Dz.U. 2014.195).

 

Obecnie kwestie rekompensat za mienie zabużańskie reguluje ustawa z dnia 08 lipca 2005 roku o realizacji prawa do rekompensat z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa przewiduje rekompensatę dla osób nie tylko za mienie utracone na mocy tzw. układów republikańskich z 1944 roku ale również na mocy umowy pomiędzy Rzeczypospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o zmianie odcinków terytoriów państwowych z 1951 roku, a także dla osób, które na skutek innych okoliczności związanych z wojną rozpoczętą w 1939 roku były zmuszone opuścić byłe terytorium RP.

 

 

Powyższa ustawa w kształcie obecnym (przed wejściem w życie nowelizacji z dnia 12 grudnia 2013 roku) uniemożliwia dochodzenie rekompensat kilkudziesięciu tysiącom osób. Ustawą wprowadzono bowiem przepis, którym został określony krąg osób przysługującym rekompensaty.

 

Zgodnie z art. 2 prawo do rekompensaty przysługuje właścicielowi nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli spełnia on łącznie następujące wymogi:

1) był w dniu 1 września 1939 r. obywatelem polskim, zamieszkiwał w tym dniu na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz opuścił je z przyczyn, o których mowa w art. 1 [Ustawy];

2) posiada obywatelstwo polskie. Problematyczny i krytykowany przez doktrynę był obowiązek zamieszkiwania w dniu 1 września 1939 roku na byłym terytorium RP.

 

Powyższy przepis zakwestionował w końcu Trybunał Konstytucyjny w zakresie, w jakim uzależnia prawo do rekompensaty od zamieszkiwania w dniu 1 września 1939 r. na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ narusza gwarancję płynącą z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Sumując, Ustawa o zmianie ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej ma na celu właśnie dostosowanie polskiego systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 2012 r. (sygn. akt SK 11/12), stwierdzającego niezgodność art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej z Konstytucją.

 

Zgodnie z nowelizacją art. 2 pkt 1 otrzymał brzmienie:

"1) był w dniu 1 września 1939 r. obywatelem polskim i miał miejsce zamieszkania na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów:

a) art. 3 ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o prawie właściwym dla stosunków prywatnych wewnętrznych (Dz. U. Nr 101, poz. 580) lub

b) art. 24 Kodeksu Postępowania Cywilnego (Dz. U. z 1932 r. Nr 112, poz. 934), lub

c) § 3-10 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 maja 1934 r. wydanego w porozumieniu z Ministrem Skarbu co do § 2 ust. 3-5, z Ministrem Spraw Wojskowych co do § 20, 21, 22, 24 ust. 3, § 49 ust. 1 i 2, § 55 i § 56 oraz z Ministrem Spraw Zagranicznych co do § 18 ust. 1 i 2, § 51 i § 55, o meldunkach i księgach ludności (Dz. U. Nr 54, poz. 489) - oraz opuścił byłe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z przyczyn, o których mowa w art. 1, lub z tych przyczyn nie mógł na nie powrócić;".

 

Warto również zaznaczyć, iż zgodnie z art. 2 Ustawy nowelizacyjnej z 12 grudnia 2013 roku: „1. Osoby, którym odmówiono potwierdzenia prawa do rekompensaty z powodu niespełnienia wymogu zamieszkiwania w dniu 1 września 1939 r. na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, mogą złożyć wniosek o wznowienie postępowania. Przepisy dotyczące wznowienia postępowania, o którym mowa w art. 145a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 oraz z 2014 r. poz. 183), stosuje się odpowiednio, z tym że termin na zgłoszenie żądania wznowienia postępowania wynosi 6 miesięcy i biegnie od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Przepisów art. 146 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego oraz art. 272 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.) nie stosuje się. 2. W terminie określonym w ust. 1 osoby, które nie złożyły wniosku w terminie, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, mogą wystąpić o potwierdzenie prawa do rekompensaty, jeżeli wykażą, że na ocenę spełnienia przez nie wymogu zamieszkiwania w dniu 1 września 1939 r. na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mają wpływ zmiany dokonane niniejszą ustawą.”

 

– Ustawodawca przewiduje, że Ustawa spowoduje znaczne zwiększenie wydatków państwowego funduszu celowego, jakim jest Fundusz Rekompensacyjny. Szacuje się, że kwota rekompensat, które zostaną wypłacone w związku ze zmianą art. 2 pkt 1 Ustawy, w wyniku ponownego rozpoznaniu sprawy w trybie art. 2 ust. 1 Ustawy może wynieść nawet 158 mln zł! Pomimo korzystnej i wyczekiwanej zmiany, dochodzenie rekompensat jest nadal skomplikowane, w wyniku czego osoby ubiegające się o rekompensaty powinny korzystać z profesjonalnych pełnomocników – podkreśla Marcin Zadrożny, aplikant adwokacki z HILLS LTS S.A.

Oceń publikację: + 1 + 1 - 1 - 0

Obserwuj nasz serwis na:

Zamieszczone komentarze są prywatnymi opiniami Użytkowników portalu. Redakcja portalu www.tuwroclaw.com nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.