We Wrocławiu odbędzie się dyskusja o wspólnej historii Polski i Ukrainy

Spotkanie zatytułowane „Polska - Ukraina. Różne perspektywy wspólnej historii” będzie poświęcone książce "Obertyn – opowieści o życiu miasteczka". W dyskusji wezmą udział prof. Grzegorz Motyka, prof. Ołeksandr Zajcew oraz Piotr Zubowski – współautor książki. Debatę poprowadzi dr Anna Wylegała.

Uczestnicy debaty zastanowią się, czy możliwa jest wspólna pamięć i czy wypracowanie wspólnego stanowiska w kwestiach spornych w historiografii jest warunkiem realnego dialogu. W trakcie dyskusji będzie można o tym, czy możliwe i potrzebne byłoby napisanie wspólnej monografii przez historyka-Polaka i historyka-Ukraińca np. o czystce na Wołyniu, albo o pacyfikacji wsi ukraińskich w 1930 roku.

Pretekstem do debaty jest dwujęzyczna, polsko-ukraińska, publikacja pt. "Obertyn – opowieści o życiu miasteczka", która stanowi efekt międzynarodowego projektu naukowego, poświęconego jednemu z miasteczek dawnego województwa stanisławowskiego – Obertynowi. Na podstawie relacji mówionych i spisanych wspomnień ukazano w niej pamięć Polaków, Ukraińców i Żydów na temat wspólnego życia we wschodnich województwach II Rzeczypospolitej oraz okoliczności opuszczenia na trwałe domu rodzinnego i rozstania ze sobą w trakcie II wojny światowej i o okresie powojennym.

Opowieści mieszkańców przeplatają się tworząc wspólną narrację o życiu w małym miasteczku na Pokuciu od ok. 1918 r. do końca lat 50. XX w. Publikacja jest punktem wyjścia do dyskusji w Polsce i na Ukrainie o trudnych, kontrowersyjnych i traumatycznych kwestiach wpływających również współcześnie na stosunki polsko-ukraińsko-żydowskie, jak m.in.: Holokaust, ataki ukraińskich nacjonalistów na Polaków, czy represje wymierzone przez władze radzieckiej Ukrainy wobec ukraińskich partyzantów. Książka wpisuje się w nurt badań nad historią małych ojczyzn lub też nurt badań w paradygmacie mikrohistorii.

Wydawnictwo zostało nominowane do nagrody „Ambasador Nowej Europy”, przyznawanej przez Europejskie Centrum Solidarności i Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka- Jeziorańskiego oraz do nagrody „Najpiękniejsza Książka Roku” przyznawanej przez Polskie Towarzystwo Wydawców Książek.

Spotkanie odbędzie się w poniedziałek, 27 maja o godzinie 18 w Centrum Historii Zajezdnia. W dyskusji wezmą udział prof. Grzegorz Motyka, prof. Ołeksandr Zajcew oraz Piotr Zubowski – współautor książki. Debatę poprowadzi dr Anna Wylegała. Dyskusja odbędzie się w języku polskim i ukraińskim.

Dr Anna Wylegała to socjolożka, absolwentka Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Warszawskim oraz Szkoły Nauk Społecznych PAN. Studiowała również na Uniwersytecie im. Iwana Franki we Lwowie. Adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Tłumaczka literatury ukraińskiej, koordynatorka i uczestniczka projektów dokumentacyjnych z zakresu historii mówionej. Stypendystka Toronto University, Imre Kertész Kolleg Jena i United States Holocaust Memorial Museum. Obszar jej zainteresowań badawczych obejmuje m.in. pamięć zbiorową i indywidualną, studia biograficzne, problemy tożsamości społecznej oraz powojenne przemiany struktury społecznej w Polsce i na Ukrainie.

Prof. Grzegorz Motyka to historyk i politolog, który zajmuje się problematyką stosunków polsko ukraińskich po 1939 roku oraz kwestią antykomunistycznego oporu w Europie Środkowej po 1944 r. Napisał między innymi: „Od rzezi wołyńskiej do akcji >>Wisła<<. Konflikt polsko-ukraiński 1943-1947” (Kraków 2011); „Na białych Polaków obława. Wojska NKWD w walce z polskim podziemiem 1944-1953” (Kraków 2014) i „Wołyń ‘43” (Kraków 2016).

Prof. Ołeksandr Zajcew to ukraiński historyk, doktor nauk historycznych, docent i profesor Katedry Historii Najnowszej Ukrainy na Ukraińskim Uniwersytecie Katolickim we Lwowie. Jego zainteresowania badawcze dotyczą m.in. historii politycznej Zachodniej Ukrainy w okresie międzywojennym, ukraińskiego integralnego nacjonalizmu, a także związków ukraińskiego nacjonalizmu i Kościoła greckokatolickiego na Ukrainie Zachodniej. Dwukrotny stypendysta Programu Fulbrighta, a także American Council of Learned Societies, Uniwersytetu Harwarda i Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego w Budapeszcie.

Piotr Zubowski jest pracownikiem Działu Badawczego Ośrodka „Pamięć i Przyszłość”, a także doktorantem w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego i członkiem redakcji „Rocznika Ziem Zachodnich” oraz „Wrocławskiego Rocznika Historii Mówionej”. W ramach pracy doktorskiej prowadzi badania związane z losami prawosławnego budownictwa sakralnego w II Rzeczypospolitej. Jego zainteresowania badawcze dotyczą m.in. historii Europy Środkowo-Wschodniej w XIX–XX w., związków architektury z polityką, historii Wrocławia i ziem, przyłączonych do Polski po II wojnie światowej.