Wrocławscy naukowcy wysłali w kosmos grzyby. Na przeszpiegi

Znajduje się w powietrzu, roślinach, glebie oraz w budynkach mieszkalnych, ale przede wszystkim ma "szerokie możliwości rozwoju w różnych temperaturach i warunkach wilgotnościowych".

Właśnie dlatego badacze z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu wysłali w kosmos powszechnie występujący na ziemi grzyb Fusarium culmorum. – To wygodny gatunek do tego typu celów: szybko zarodnikuje i rośnie. Co ważne, jego struktury są  na tyle kontrastowe, że pozwalają oceniać rozwój za pomocą zminiaturyzowanych systemów optycznych umieszczonych w niewielkiej hodowlanej umieszczonej w satelicie – wyjaśniają.

– Wiemy, że gatunek, który wysyłamy, wytrzyma temperatury nawet minus 250 stopni. Mamy to przetestowane na ziemi. Chcemy zobaczyć natomiast, czy on będzie funkcjonował także w kosmosie, gdzie panuje specyficzna mikrograwitacja, która jest wielokrotnie niższa, niż na powierzchni ziemi – mówi prof. Krzysztof Matkowski, z zakładu Fitopatologii i Mykologii, UPWr.

Naukowcy chcą sprawdzić, czy takie warunki w jakiś sposób wpłyną na biologię wysyłanego przez nich grzyba. Wyjaśniają, że ta wiedza jest ważna w kontekście „przyszłych prób utworzenia samowystarczalnych baz przeznaczonych do życia człowieka  w kosmosie”. – Grzyby są prekursorami życia w każdym ekosystemie i bez nich intensywny długotrwały wzrost roślin nie jest możliwy – podkreślają.

– Kierowała nami ciekawość, czy w warunkach znacznie innych, niż te, które panują na ziemi, ten organizm będzie się rozwijał tak samo, a może odmiennie, a może w sposób dla nas zupełnie niezrozumiały i dziwny –  dodaje prof. Matkowski. Zwraca uwagę na to, że jeśli w przyszłości wyślą w kosmos satelitę z większymi organizmami, to dzięki tym badaniom będą mieli niezbędną wiedzę dotyczącą możliwości ich rozwoju.

Badania w kosmosie prowadzone będę przez około dwa tygodnie, ale z możliwością ewentualnego ich przedłużenia, jeśli okaże się, że po tym czasie nadal warto prowadzić obserwacje. Po zakończeniu eksperymentu pierwszy polski bio-nanosatelita spłonie w ziemskiej atmosferze. Poleciał on na misję orbitalną firmy SpaceX  na pokładzie rakiety Falcon 9, która wystartowała ze stanowiska SLC-40 na kosmodromie Cape Canaveral na Florydzie 13 stycznia 2022 roku. Lot przebiegł pomyślnie, a na orbitę trafiło 105 obiektów.

Satelita powstał we współpracy wrocławskich uczelni. Zespół z Politechniki Wrocławskiej odpowiadał w niej za konstrukcję modułów laboratoryjnych, które umożliwią przeprowadzenie różnych badań biologicznych i medycznych. Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu zbadają zaś jak mikrograwitacja i kosmiczne promieniowanie wpływają na działanie konkretnych leków onkologicznych i w jaki sposób te czynniki mogą wpłynąć na ludzkie zdrowie.  

Badania dotyczące zachowania grzybów kosmopolitycznych przeprowadzają natomiast badacze Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Kierownikiem projektu jest prof. Krzysztof Matkowski, a w skład zespołu wchodzą: prof. Elżbieta Pląskowska, Agata Kaczmarek, Marta Jurga i prof. Wojciech Pusz.