10 wrocławskich osiedli z niezwykłą historią. Nie wszyscy o tym wiedzą!

Kleczków

Położoną na obrzeżach Wrocławia osadę włączono do granic miasta w roku 1808. Peryferyjne położenie sprawiło, że tutaj powstało więzienie i szpital psychiatryczny.

Więzienie zaprojektowali Max Leben i Heinrich Butz. Zostało wybudowane w roku 1895. W latach 1917 - 1918 w kleczkowskim więzieniu była przetrzymywana działaczka socjaldemokratyczna Róża Luksemburg.

Gmach ma ponurą historię: wykonywano tu kary śmierci przy pomocy gilotyny. W czasie wojny zginęło tu blisko 900 Czechów, Słowaków i Polaków. Ich ciała grzebano na więziennym dziedzińcu lub Rędzinie.

Po wojnie - do roku 1989 - wyroki śmierci wykonywano tu przez rozstrzelanie lub powieszenie. Zginęło tu wielu członków organizacji niepodległościowych.

Czytaj dalej na kolejnych slajdach

Złotniki

Dwie wsie, w miejscu których powstało to osiedle nazywały się Małe i Wielkie Złotniki. Wielkie Złotniki w XIII w. należały do złotnika Hermana. Znajdowały się tu piece hutnicze oraz warsztaty złotnicze. Obie wsie Złotniki połączyły się na początku XVI w. We wsi był dwór, folwark, młyn i cegielnia. Kilkadziesiąt lat później, w połowie XIX w. działały tu gorzelnia i browar. Wkrótce powstały także zakłady chemiczne.

Wrocławianie przełomu wieków XVIII i XIX kojarzyli Złotniki m.in. z dobrym piwem, które tu produkowano i często degustacja tego napoju była celem wycieczek mieszczan.

Budynki przy dzisiejszych ulicach Rajskiej, pl. Ciesielskim i pl. Kaliskim to część niedokończonego osiedla mieszkaniowego, którego budowa - według projektu Ernsta Maya - rozpoczęła się w latach 20. XIX wieku.

Złotniki stały się częścią Wrocławia w roku 1928.

Czytaj dalej na kolejnych slajdach

Oporów

Wieś pojawiającą się w dokumentach od początku XIII w. była zamieszkana przez wolnych chłopów, którzy nie musieli odrabiać pańszczyzny. Pod koniec XVIII w. Oporów zamieszkiwało 156 osób, było tu 26 domów oraz szkoła i gospoda. Początek Oporowa, jaki znamy dzisiaj, to lata 30. XX wieku. Zaczęli tu budować wille bogaci kupcy i bankierzy z Wrocławia. Wytyczono nowe ulice i osada, która wcześniej mieściła się wzdłuż dzisiejszej ul. Wiejskiej, rozrosła się.

“Osiedlem profesorskim” zaczęto Oporów nazywać, gdy po II wojnie światowej osiedlali się tu profesorowie wrocławskich uczelni wyższych.

Do Wrocławia Oporów został przyłączony w roku 1951. Wcześniej - od zakończenia wojny - należał do Gminy Smolec.

Czytaj dalej na kolejnych slajdach

Gaj

W 1273 roku we wsi Gaj znajdował się folwark należący do zakonu Krzyżaków. Jeszcze w XIX wieku Gaj to było zaledwie 28 domów, cmentarz, karczma oraz gorzelnia. Do Wrocławia osiedle Gaj zostało włączone w roku 1904. Wysokie bloki z wielkiej płyty przewidziane na 26 tysięcy mieszkańców wybudowano w latach 1979 - 1994. 

Czytaj dalej na kolejnych slajdach

Ołbin

W miejscu dzisiejszego kościoła św. Michała Archanioła w rejonie skrzyżowania ul. Wyszyńskiego i Prusa po roku 1130 było opactwo benedyktyńskie. Miejscowość aż do roku początków XIX w. była poza granicami Wrocławia. A ponieważ leżała tuż przy fortyfikacjach oraz na jej terenie były elementy umocnień, była wielokrotnie niszczona - by pozbawić wrogie armie schronienia - lub łupiona. Staw w dzisiejszym parku Tołpy to pozostałość po systemie umocnień i fortyfikacji. W tym miejscu były 4 stawy, które w czasach spokojniejszych służyły mieszkańcom do prania ubrań.

Do Wrocławia Ołbin został włączony dopiero w 1808 r. Wcześniej Wrocław administrował jedynie niewielką częścią osady położoną najbliżej umocnień miejskich.

Badacze do dziś spierają się o pochodzenie nazwy osiedla: może ona pochodzić od imienia Albin, ale jest także hipoteza, że mogła pochodzić od niemieckiego słowa oznaczającego “łabędzia”.

Czytaj dalej na kolejnych slajdach

Sępolno

Jeśli spojrzymy na Wrocław z lotu ptaka, to niewątpliwie Sępolno najbardziej ze wszystkich wrocławskich osiedli przykuwa uwagę. Ciągi budynków układają się w charakterystyczny kształt, a przestrzeń między nimi wypełniona jest zielenią. To wybudowane w latach 1919 - 1935 “miasto-ogród” zaprojektowane przez architektów Paula Heima, Hermanna Wahlicha i Alberta Kemptera.

Zanim jednak “miasto-ogród” powstało, w tym miejscu w Średniowieczu była wieś Zemplin, o której wzmianka znajduje się w dokumencie z 1288 r. Kolejne nazwy tego miejsca odnotowywane na przestrzeni wieków to Czympelin oraz Semplino.

Sępolno to część dzisiejszego osiedla Biskupin-Sępolno-Dąbie-Bartoszowice.

Czytaj dalej na kolejnych slajdach

Brochów

To obecnie jedna z największych kolejowych stacji towarowych w Polsce. I rozwój tego osiedla związany jest z koleją właśnie. W 1842 roku został otwarty pierwszy odcinek kolei Górnośląskiej - z Brochowa do Oławy. Od otwarcia tej linii kolejowej liczba mieszkańców Brochowa zaczęła szybko się zwiększać. Osiedle kolejarskie przy dzisiejszych ulicach Chińskiej i Birmańskiej powstało jednak dopiero w latach 1899 - 1913.

Oprócz kolei Brochów przed II wojną światową słynął z firm ogrodniczych. Trzy z nich rozpoznawalne były w całych ówczesnych Niemczech.

W roku 1939 Brochów stał się oddzielnym miastem. Do Wrocławia został włączony ponownie w 1950 r.

Czytaj dalej na kolejnych slajdach

Leśnica

To dzisiejsze wrocławskie osiedle powstało jako osada prawdopodobnie w XII wieku. W wieku XIV Leśnica przestała być wioską ulicówką, czyli położoną wzdłuż jednej, głównej ulicy i stała się miastem. Od głównej ulicy poprowadzono boczne drogi i wzdłuż nich powstawała zabudowa. Miasteczko od XV wieku podupadało, a w wieku XVIII straciła prawa miejskie. W granicach Wrocławia jest od 1928 roku. Wcześniej administracyjnie była wsią w powiecie Środa Śląska.

O wielką historię Leśnica otarła się w roku 1201, gdy w zamku Piastów zmarł książę śląski Bolesław Wysoki. Później była niszczona kilkukrotnie: przez husytów, podczas walk Wrocławia z królem czeskim, w czasie wojny trzydziestoletniej oraz podczas wojen napoleońskich.

Czytaj dalej na kolejnych slajdach

Wojszyce

Najstarsza część Wojszyc to pas wzdłuż ul. Pawiej. Widać tu układ dawnej wsi ulicówki, czyli zbudowanej wzdłuż głównej drogi. Podwrocławska wieś założona została przez księcia Henryka Brodatego w XIII wieku. Przez wieki zmieniała właścicieli: należała do zakonu joannitów, później kolejno do rodzin mieszczan z Wrocławia, a następnie - przez blisko trzy wieki (od XV do XVIII) - była własnością klasztoru dominikanek.

W czasach nam bliższych, na początku XX w. Wojszyce stał się ośrodkiem rozrywkowo-wypoczynkowym. Była tu sala balowa, restauracja, scena i szereg wabików przyciągających zamożniejszych mieszczan wrocławskich.

Do Wrocławia tę wieś przyłączono w roku 1951.

Czytaj dalej na kolejnych slajdach

Przedmieście Oławskie

Osiedle często kojarzone z “trójkątem bermudzkim” - niebezpiecznym obszarem o wysokim wskaźniku przestępczości. Tej legendy obszar dorobił się szczególnie po II wojnie światowej, gdy obok zamieszkującego tu lumpenproletariatu w kamienicach i podwórkach kryły się bandy szabrowników, a wśród napływającej ludności było dużo przesiedleńców z lwowskiego Łyczakowa i Zamarstynowa. I chociaż wrocławianie nadal kojarzą “trójkąt bermudzki” obecnie wskaźniki przestępczości nie odbiegają od wrocławskiej średniej.