Wiadomości
Odkrywamy Wrocław: Dawne więzienie miejskie
Pierwsza wzmianka o ulicy Więziennej pochodzi z końca XIV wieku, a jej nazwa – od znajdującego się przy niej więzienia. Jego usytuowanie w północnej części Starego Miasta – niedaleko zamku – świadczyło o wzroście znaczenia mieszczaństwa w tamtym czasie. Wybudowane ono zostało dla więźniów niższego stanu, trzymano tam również skazanych na śmierć. Bliskość Rynku, na którym odbywały się sądy i egzekucje, stwarzało możliwość reżyserowania spektakularnych, odstraszających pochodów skazańców, czyli – tak pożądanych przez ówczesnych mieszczan – widowisk dla tłumów.
Więzienie budowano etapami – na początku powstała trzykondygnacyjna, ceglana wieża z pomieszczeniami dla więźniów i straży, jednak rosnące potrzeby miasta wymusiły szybką rozbudowę budynku. Dobudowano dwie izby od strony ulicy Więziennej, a następnie czteroizbowy, podłużny budynek o spadzistym dachu wzdłuż ulicy Nożowniczej. Już w XV wieku obiekt znajdował się wśród zwartej zabudowy mieszkalnej, ale rozbudowywano go dalej do wewnątrz kwartału – w 1500 roku dobudowano kolejne skrzydła, które zamknęły więzienny dziedziniec.
Kompleks ten uzyskał obecny kształt w 2. połowie XVII wieku. Sto lat wcześniej nad głównym wejściem powstało malowidło przedstawiające Chrystusa Boleściwego (później zatynkowane). Na przełomie XVIII i XIX wieku budynek przestał pełnić funkcje więzienne. Od 1818 roku działał tu lombard, część pomieszczeń zajęły instytucje filantropijne.
Zmiana funkcji obiektu wiązała się z przebudową wnętrz. W 1877 roku zlikwidowano drewniane ganki na dziedzińcu, w skrzydle zachodnim przebudowano krętą klatkę schodową na szerszą, przykrytą dwudzielnym sklepieniem krzyżowym. W latach 1912 i 1927 powiększono częściowo otwory okienne, przebito też nowe wejście do piwnic od ul. Nożowniczej. Po skarbcu lombardu pozostały w jednej z izb części północno-zachodniej ciężkie, pancerne drzwi.
Po wojnie dobrze zachowany budynek zabezpieczono, a w latach 1967-1973 przeprowadzono jego generalny remont. Podczas prac adaptacyjno-konserwatorskich przywrócono drewniane ganki, uporządkowano dziedziniec, wyeksponowano kilka zabytkowych wnętrz. Znajdują się tam izby z różnych okresów – od średniowiecznych, sklepionych (sala klubowa), przez gotycko-renesansowe, aż po izby z połowy XVII wieku o barokowym, polichromowanym, drewnianym stropie.
W dawnym więzieniu miejskim mieściły się m.in. Instytut Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk, Zakład Archeologii Nadodrza PAN, Pracownia Archeologii Śląska czy redakcja „Przeglądu Architektonicznego”. Obecnie znajduje się tam wrocławski oddział Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, biblioteka z czytelnią i pokoje gościnne. Od lat 90. na parterze i w podziemiu działa pub, z małym, urokliwym ogródkiem na dziedzińcu.
Miejsce to zasługuje na szczególną uwagę przechodniów, bo jest niewątpliwą atrakcją okolicy. W bliskim sąsiedztwie ulokowanych jest wiele restauracji i kawiarni. Dawne więzienie znajduje się również na szlaku poszukiwań wrocławskich krasnali – w oknie od strony ul. Więziennej, za kratami, z wielką kulą u nogi, siedzi Więzień zwany również Więziennikiem.
Podczas spacerów po staromiejskich uliczkach Wrocławia nie przegapcie tej kropli średniowiecza w morzu powojennych budynków, których w tej części Starego Miasta jest szczególnie dużo.
----------------
Zobacz także
W cyklu Odkrywamy Wrocław pisaliśmy o miejscach takich jak: WUWA, Arsenał, Uniwersytet Wrocławski, Ogród Botaniczny, nasyp kolejowy przy ul. Bogusławskiego i Nasypowej, Ogród Japoński, nasz własny plac Gwiazdy, o pomyśle budowy wieżowców zamiast Sukiennic w Rynku, legendarnych barach mlecznych, kampusie Politechniki, wzgórzu Bendera, Poltegorze, trzech wrocławskich lotniskach, o ulicy Szewskiej, początkach miasta, wrocławskim Manhattanie, ogrodach Ossolineum, młynie św. Klary, Solpolu... i wielu, wielu innych.
Wszystkie teksty z naszego cyklu znajdziecie w specjalnej zakładce.
Zapraszamy Was do współpracy przy jego tworzeniu. Piszcie do nas maile z propozycjami miejsc.
Zobacz także
Komentarze (2):
Zamieszczone komentarze są prywatnymi opiniami Użytkowników portalu. Redakcja portalu www.tuwroclaw.com nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.
Najczęściej czytane
-
Życzenia wielkanocne dla każdego. Nowe, piękne i oryginalne życzenia na Wielkanoc 2024
44663 -
Życzenia na Wielkanoc - piękne życzenia świąteczne dla każdego. Oryginalne, wesołe, religijne, zwyczajne. Najlepsze życzenia wielkanocne w 2024 roku
37892 -
Bardzo fajne życzenia wielkanocne - oryginalne, wesołe, ciekawe [WIELKANOC 2024]
24687 -
Autobus nie zatrzymuje się na przystanku. "Kierowca boi się, że dostanie mandat"
24318 -
Z tych osiedli we Wrocławiu uciekają ludzie. W krótkim czasie ubyło tysiące mieszkańców
19099
Najczęściej komentowane
-
Dziś Wielki Piątek i ścisły post. Co wolno, a co jest zakazane? Wszystko zależy od wieku
8 -
Sondaż: Izabela Bodnar wygrywa wybory prezydenta Wrocławia
7 -
Rafał Dutkiewicz poparł rywalkę Jacka Sutryka. "Wrocław potrzebuje zmiany"
4 -
Zmiana czasu na letni. Nareszcie przestawiamy zegarki, będzie dłużej jasno!
4 -
Wrocław wybiera: stare układy bez szans na resocjalizację lub jedna poślubiona afera
3
Alert TuWrocław
Byłeś świadkiem wypadku? W Twojej okolicy dzieje sie coś ciekawego? Chcesz opublikować recenzję z imprezy kulturalnej? Wciel się w rolę reportera www.tuwroclaw.com i napisz nam o tym!
Wyślij alert
~ 2011-06-19
17:49:13
Bardzo interesujące są tajemnicze znaki i litery odkryte pod tynkiem - pozostawione przez dawnych więźniów m.in. rysunek sowy, diabła z wywieszonym językiem oraz litery M (jak "mors" - śmierć). Pisałam o tym w artykule na stronie miasta: http://www.rekreacja.wroc.pl/artykul.php5?id=753&page=1
~ 2011-06-19
18:07:09
Dzięki za tego linka!