Odkrywamy Wrocław: wieżowiec zamiast Sukiennic

W cyklu: Odkrywamy Wrocław pisaliśmy do tej pory zawsze o miejscach istniejących: pokazując ich dzisiejsze piękno i przypominając ich historię. Dziś zrobimy wyjątek.

Wieżowce we Wrocławiu to temat, który poruszany jest od prawie stulecia. Na długo przed tym jak pod budowę Sky Tower wbito pierwszą łopatę i wylano pierwsze wiadro betonu swoją koncepcję budowy w centrum miasta: na Rynku, dzisiejszym placu Powstańców Warszawy (w miejscu urzędu wojewódzkiego), przy ul. Tęczowej w pobliżu dworca Świebodzkiego i na Podwalu drapacze chmur chciał stawiać Max Berg. Ten sam, którego Halę Stulecia wpisano kilka lat temu na listę UNESCO. I chociaż pomysłów Berga nie zrealizowano warto wiedzieć, że gdyby mu się udało przekonać ówczesne władze chluba dzisiejszego Wrocławia – Rynek – wyglądałby zupełnie inaczej.



Dlaczego ten słynny architekt chciał budować wieżowce między budynkami historycznymi? To efekt kłopotów jakie miał rozwijający się Wrocław. Po pierwszej wojnie światowej brakowało w nim 20 tysięcy mieszkań. Architekci poszukiwali sposobów na rozwiązanie tych problemów – i dla wielu z nich inspiracją były Chicago i Nowy York, które w tym czasie pełne były już wysokościowców.

Berg nie chciał kopiowania wzorców zza oceanu. Nie podobało mu się chaotyczne stawianie budynków, gdzie popadnie. Przeciwnie – stworzył spójną koncepcję wykorzystującą wieżowce. W jego pomyśle miały się do nich przenieść biura, urzędy i obiekty handlowe, a miejsca, które wcześniej zajmowały miały zostać przekształcone w mieszkania.

Najwyższy wieżowiec Max Berg planował zbudować w Rynku, obok gotyckiego ratusza. Jego wysokość (93 metry) przewyższała najwyższą w centrum wieżę kościoła Św. Elżbiety.
„Najtrudniejsze jest rozwiązanie tego zadania w przypadku uwzględnienia budowli zabytkowych. Próbą w tym zakresie jest zestawienie ” pisał Max Berg, cytowany przez dyrektora Muzeum Architetury Jerzego Ilkosza w tekście: „Wieżowiec w strukturze miasta na przykładzie Wrocławia w latach 1919-1928. Koncepcja urbanistyczna Maxa Berga". „Próbą w tym zakresie jest zestawienie wieżowca – domu towarowego – ze starym ratuszem we Wrocławiu. Ten klejnot architektury świeckiej, dzięki swej malarsko ukształtowanej sylwecie, można korzystnie powiązać z wysokościowcem. Aby uniknąć wrażenia przygniecenia ratusza przez sąsiedztwo wieżowca, trzeba zachować tradycyjną wysokość budynków otaczających go ze wszystkich stron. Dopiero wewnątrz tego wieńca mogłaby się wznosić wysoka budowla.”

Przy opracowywaniu pomysłów z Bergiem współpracowali Richard Konwiarz i Ludwig Moshamer, ale to on sam wziął na siebie ciężar krytyki. A ta spadła na niego od razu i to pomimo tego, że na projekty Berga w kasie miasta nie było pieniędzy. Pomysł budowy wieżowca w Rynku we Wrocławiu zaniepokoił ministra Nauki, Sztuki i Edukacji w Berlinie. Nie spodobał się on także urzędnikom wydziału budowlanego w Rejencji Wrocławskiej. Poparły go środowiska wrocławskich artystów, ale urzędników to nie przekonało.

Dziesięć lat później w Rynku, a właściwie na rogu Rynku i pl. Solnego, powstał wieżowiec Miejskiej Kasy Oszczędnościowej – dziś zajmowany przez Bank Zachodni WBK.

----------------

W cyklu Odkrywamy Wrocław pisaliśmy o miejscach takich jak: WUWA, Arsenał, Uniwersytet Wrocławski, Ogród Botaniczny, nasyp kolejowy przy ul. Bogusławskiego i Nasypowej, Ogród Japoński, nasz własny plac Gwiazdy, o pomyśle budowy wieżowców zamiast Sukiennic w Rynku, legendarnych barach mlecznych, kampusie Politechniki, wzgórzu Bendera, Poltegorze, trzech wrocławskich lotniskach, o ulicy Szewskiej, początkach miasta, wrocławskim Manhattanie, ogrodach Ossolineum, młynie św. Klary, Solpolu... i wielu, wielu innych.

Wszystkie teksty z naszego cyklu znajdziecie w specjalnej zakładce.

Zapraszamy Was do współpracy przy jego tworzeniu. Piszcie do nas maile z propozycjami miejsc.