Odkrywamy Wrocław: Pałac Oppersdorfów

Dziś stoi samotnie, odwrócony od wielkiej dziury w ziemi, szpecącej jedno z głównych skrzyżowań w mieście, nazywane omyłkowo placem Dominikańskim. (Właściwy plac Dominikański znajduje się pomiędzy kościołem św. Wojciecha a hotelem Mercure Panorama).

Budynek wzniesiono w duchu barokowym w pierwszej połowie XVIII wieku dla hrabiny Esterle, znanej również jako Anna Maximiliana Louisa von Oppersdorf (z domu von Lamberg), która kupiła tę działkę w 1725 roku. Hrabina Esterle dwukrotnie wychodziła za mąż, miała też wielu kochanków (wśród nich był August II Mocny i Aleksander Benedykt Sobieski – syn króla Jana III). Zmarła we Wrocławiu w 1738 roku.

Pałac zbudowany został pod kierunkiem miejskiego budowniczego Krzysztofa Hacknera, autora wielu wrocławskich realizacji: pałacu Hatzfeldtów, o którym pisaliśmy w tamtym roku, bramy cmentarnej przy kościele św. Elżbiety (pomiędzy kamieniczkami Jaś i Małgosia) czy kościoła 11 Tysięcy Dziewic, o którym wkrótce napiszemy. Przypisuje mu się też znaczący udział w budowie kolegium Jezuitów (gmachu głównego Uniwersytetu Wrocławskiego).

Na działce kupionej przez hrabinę von Oppersdorf znajdował się w końcu XVI wieku słynny w całej Europie renesansowy ogród Laurentiusa Scholtza von Rosenau – czeskiego szlachcica, botanika i lekarza. Uprawiano w nim podobno pomarańcze, cytryny, figi, granaty i pistacje. U schyłku XVII wieku kolejny właściciel tego terenu, adwokat Wolfgang Scharschmidt, stworzył ogród wodny pełen wyjątkowych wodotrysków.

Budynek, który powstał w tym miejscu po 1725 roku, miał trzy kondygnacje i mansardowy dach przyozdobiony okazałą, dwukondygnacyjną facjatą, akcentującą oś symetrii fasady. Za nim znajdował się ogród, który zabudowano w XIX wieku, stawiając budynki drukarni i wydawnictwa. Pałac wraz z ogrodem należał do rodziny von Lambergów do 1790 roku. Później mieściły się w nim różne urzędy, wydawnictwa i redakcje.

W 1909 roku na wschodniej części działki (przy dzisiejszej ulicy Piotra Skargi) zbudowano gmach mieszczący drukarnię i biura, o którym wspominaliśmy na początku. W latach 1924-26 wnętrza pałacyku gruntownie przebudowano w stylu neobarokowym pod kierunkiem Conrada Helbiga (autora budynku przy ulicy Na Grobli – siedziby Akademickiego Ośrodka Sportów Wodnych oraz Instytutu im. Jerzego Grotowskiego).

Powojenna odbudowa pałacu zmieniła jego formę – zlikwidowano facjatę, a zniszczony, mansardowy dach zamieniono na niższy, dwuspadowy. W latach 60. XX wieku w budynku mieścił się klub pracowników poligrafii. Zachowało się neobarokowe wnętrze przestronnego holu, stolarka niektórych drzwi i kuta balustrada schodów. Najciekawszym detalem architektonicznym elewacji frontowej pałacu jest bogato rzeźbiony portal.

Neobarokowe, przedwojenne wnętrze pałacu

Na północnej ścianie pałacu znajdują się resztki muralu reklamowego, który ciągnął się w latach 90. przez cały kompleks połączonych budynków drukarni. Niedawno pojawiła się nadzieja na remont tego uroczego, ale zaniedbanego budynku, bo teren po wyburzonych zakładach graficznych kupiła pod koniec zeszłego roku firma Skanska i planuje postawić kompleks biurowo-handlowy.

----------------

W cyklu Odkrywamy Wrocław pisaliśmy o miejscach takich jak: WUWA, Arsenał, Uniwersytet Wrocławski, Ogród Botaniczny, nasyp kolejowy przy ul. Bogusławskiego i Nasypowej, Ogród Japoński, nasz własny plac Gwiazdy, o pomyśle budowy wieżowców zamiast Sukiennic w Rynku, legendarnych barach mlecznych, kampusie Politechniki, wzgórzu Bendera, Poltegorze, trzech wrocławskich lotniskach, o ulicy Szewskiej, początkach miasta, wrocławskim Manhattanie, ogrodach Ossolineum, młynie św. Klary, Solpolu... i wielu, wielu innych.

Wszystkie teksty z naszego cyklu znajdziecie w specjalnej zakładce.

Zapraszamy Was do współpracy przy jego tworzeniu. Piszcie do nas maile z propozycjami miejsc.