Tajemnice szewskiego fachu poznasz na wystawie w Muzeum Etnograficznym

Na pierwszej z wystaw można będzie zobaczyć pochodzące z początku XX wieku maszyny do szycia skór, prasy do ich klejenia, urządzenia i przybory do produkcji obuwia oraz jego naprawy. Większość pokazywanych eksponatów pochodzi ze zbiorów Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu, które w 2009 roku kupiło, liczącą 150 eksponatów, kolekcję urządzeń i narzędzi szewskich.

 

Na wystawie można też będzie oglądać narzędzia wypożyczone od wrocławskich rzemieślników-obuwników oraz sztandary, stroje, akcesoria i kroniki dawnego dolnośląskiego cechu skórniczego. W części poświęconej twórczości Zygmunta Trąbczyńskiego znajdzie się ponad 100 rzeźb o tematyce świeckiej i sakralnej. Wśród tych pierwszych na szczególną uwagę zasługuje cykl prac zatytułowany „Droga chleba” oraz rzeźby inspirowane muzyką, z których wiele nagradzanych było na Ogólnopolskich Konkursach na Grafikę i Rzeźbę o Tematyce Muzycznej organizowanych przez Muzeum Okręgowe w Lesznie.

 

Szewskie pasje. Zajęcia skórnicze w czasach najdawniejszych - fragment tekstu kuratora wystawy Jacka Bohdanowicza:

 

Dolny Śląsk już w końcu średniowiecza stał się potęgą w dziedzinie przetwórstwa skór i tę swoją pozycję utrzymał do czasów niemal współczesnych. Pierwsze cechy skupiające skórników (szewców, garbarzy, rymarzy, siodlarzy, pasiarzy, kaletników, miechowników, kuśnierzy i in.) powstały tu już w połowie XIII w. Najszybszy rozwój i zarazem apogeum ich znaczenia oraz wpływów przypadły na wieki XIV i XV. Szewcy stanowili w cechach skórniczych zdecydowanie najliczniejszą grupę zawodową, gdyż to na ich produkty istniało największe zapotrzebowanie. Według materiałów źródłowych w XIV i XV w. środowisko wrocławskich obuwników dzieliło się na szewców właściwych, naprawiaczy i producentów sandałów oraz pantofli. Do pierwszej grupy zaliczano m.in. rzemieślników wytwarzających obuwie z cienkich, barwnych skór oraz z gorszych jakościowo czarnych lub szarych.

 

Przedstawiciele pierwszej kategorii (rzadziej tzw. szewcy czarni), stanowiący elitę obuwniczą, mieli własne jatki, czyli sklepy lub stragany do sprzedaży swoich wyrobów (…). W związku z fatalnymi warunkami zdrowotnymi pracy, szczególnie w trakcie garbowania skór (praca w wodzie, ryzyko zatrucia i chorób skórnych), w statutach cechowych zawierano szczegółowe zalecenia, zakazy i nakazy dotyczące zasad zachowania higieny, także w czasie wolnym od zajęć. Dotyczyły m.in. schludnego i kompletnego ubioru, obowiązku kąpieli i mycia się, higieny podczas spożywania posiłków, ale także konieczności poprawnego zachowania się czeladników w stosunku do rodziny majstra i klientów. Za kładzenie się do łóżka w obuwiu lub nogawicach, wychodzenie na ulicę boso lub w ubraniu roboczym, siadanie niekompletnie ubranym do posiłku, krojenie chleba lub mięsa nożem do skór groziły surowe kary finansowe. Nie tolerowano nieobyczajnego zachowania się w miejscach publicznych, przeklinania, bójek pomiędzy pracownikami, nawet wymigiwania się od praktyk religijnych.

 

Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu, Szewskie pasje 6 września - 3 listopada 2013