Adwokat kościelny – czym zajmuje się adwokat kościelny. Jakie są zadania adwokata kościelnego?

Kim jest adwokat kościelny?
Jest to osoba świecka bądź duchowna, mogąca wziąć udział w procesie kościelnym, która realizuje zadania z zakresu wsparcia i/lub reprezentowania stron tegoż procesu. Oznacza to, iż adwokat kościelny – choć sam niebędący stroną postępowania o stwierdzenie małżeństwa sakramentalnego – dzięki spełnieniu określonych przez prawo kanoniczne przesłanek może uczestniczyć w danym procesie kanonicznym, realizując interesy strony powodowej bądź pozwanej. Strona ma bowiem prawo do skorzystania z pomocy prawnej w celu realizacji przysługującego jej na mocy właściwych przepisów prawa kanonicznego prawa do obrony w procesie.

Jakie wymogi powinien spełniać adwokat kościelny?
Zgodnie z właściwymi regulacjami Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983r., adwokat kościelny powinien:

• posiadać odpowiednie wykształcenie - tytuł licencjata kościelnego (stopień naukowy wyższy od tytułu zawodowego magistra) / tytuł doktora prawa kanonicznego - oraz być prawdziwie biegłym w prawie kanonicznym;

• być katolikiem (osoba niebędąca katolikiem może być adwokatem kościelnym wyłącznie za zgodą biskupa diecezjalnego);

• być pełnoletni i „nienaruszonej sławy”.

• być zatwierdzonym przez biskupa diecezjalnego i wpisanym na listę adwokatów działających przy danym sądzie diecezjalnym lub mieć możliwość występowania przed ww. sądem „ad causam” (czyli w konkretnej sprawie, wtedy mamy do czynienia z tzw. zatwierdzeniem szczególnym przez biskupa diecezjalnego).

Wyżej określone wymogi jednoznacznie wskazują, iż pojęcie adwokata kościelnego ma niewiele wspólnego z adwokatem świeckim – tym samym nie każdy adwokat reprezentujący strony przed sądami cywilnymi (nawet w procesach rozwodowych czy prowadzących do unieważnienia małżeństwa cywilnego) posiada odpowiednie kompetencje do występowania przed trybunałami kościelnymi w sprawach z zakresu stwierdzenia nieważności małżeństw sakramentalnych. Nie można zatem utożsamiać tych dwóch zawodów.

Czym zajmuje się adwokat kościelny?

Najprościej i najogólniej mówiąc, zadaniem adwokata jest reprezentowanie strony w procesie przed sądem kościelnym. W praktyce jednak kwestia szczegółowych kompetencji adwokata jest nieco bardziej skomplikowana, uzależniona jest bowiem od decyzji strony. Zdarza się bowiem tak, że osoba zainteresowana rozpoczęciem kanonicznego procesu małżeńskiego chce jedynie skonsultować się z adwokatem kościelnym przed złożeniem skargi w celu znalezienia odpowiedzi na konkretne pytania, bądź poprosić wyłącznie o sporządzenie pozwu / odpowiedzi na pozew (zależnie, czy w danym procesie kanonicznym jest stroną powodową czy pozwaną). Przepisy prawa kanonicznego nie przewidują bowiem obowiązkowego uczestnictwa adwokatów kościelnych w procesach o stwierdzenie nieważności małżeństw sakramentalnych (obowiązek tego rodzaju, określony w kanonie 1481 Kodeksu Prawa Kanonicznego, dotyczy innych, konkretnych kategorii spraw rozpatrywanych przez trybunały kościelne).

Jeżeli jednak strona zdecyduje się na to, by w procesie reprezentował ją adwokat kościelny, ten przejmuje na siebie cały ciężar prowadzenia sprawy o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Oznacza to, iż to w gestii adwokata kościelnego będzie pozostawało sporządzanie wszelkiego rodzaju wniosków, głosów obrończych oraz odpowiedzi na pisma sądu kościelnego; gromadzenie i przedkładanie materiałów dowodowych, stanowienie swoistego łącznika kontaktowego pomiędzy stroną i sądem kościelnym (utrzymywanie kontaktu z trybunałem kościelnym oraz informowanie strony o treści poszczególnych ustaleń sądowych, m. in. w zakresie terminu przesłuchania czy spotkań z biegłym), a także zgłaszanie środków odwoławczych od wyroków w przewidzianych we właściwych przepisach prawa terminach. W celu możliwości zrealizowania ww. zadań, adwokat kościelny uzyskuje dostęp do akt sprawy.

Strony mogą skorzystać z pomocy adwokata kościelnego na każdym etapie kanonicznego procesu małżeńskiego.

Artykuł został przygotowany przy pomocy adwokatów kościelnych z kancelarii Salomon, która świadczy swoje usługi także dla mieszkańców Wrocławia, więcej pod adresem: https://www.adwokatkoscielny.pl/kontakt/wroclaw.