Nagroda Karskiego-Nirenskiej dla profesora Uniwersytetu Wrocławskiego

Jan Karski (zmarł w 2000 roku) ustanowił nagrodę w 1992 roku dla uczczenia pamięci swojej żony, tancerki i choreografki Poli Nirenskiej, która jako jedyna z 70-osobowej rodziny ocalała z holcaustu. Karski w czasie II wojny światowej był kurierem Polskiego Państwa Podziemnego. Jako naoczny świadek eksterminacji Żydów przez nazistów na terenie okupowanej Polski (wchodził do warszawskiego getta i do obozu w Izbicy) – w 1942 roku przedostał się na Zachód, zdawał dramatyczne relacje przedstawicielom władz alianckich i bezskutecznie apelował o powstrzymanie zagłady.

 

– Nagroda Jana Karskiego i Poli Nirenskiej jest dla mnie szczególnie ważna nie tylko dlatego, że to dziś najbardziej prestiżowe wyróżnienie w dziedzinie studiów żydowskich w Polsce, ale przede wszystkim ze względu na jej fundatora, niezwykłego człowieka i wielki autorytet moralny. Wyróżnienie to przyjmuję jako zachętę do dalszych wysiłków oraz zobowiązanie do odwagi i odpowiedzialności, również w pracy naukowej. W studiach nad historią i kulturą Żydów potrzebujemy ich szczególnie wiele – mówi prof. Wodziński.

 

Nagrodą Karskiego-Nirenskiej zarządza nowojorski Żydowski Instytut Naukowy YIVO (YIVO Institute for Jewish Research). Jej wysokość to 5 tys. dolarów. Laureata wybrał komitet w składzie: prof. Jerzy Tomaszewski, prof. Feliks Tych, dr Eleonora Bergman (dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie), dr Jonathan Brent (dyrektor YIVO) i Marek Web (YIVO).

 

Honorowani są autorzy książek dokumentujących życie i wkład w polską kulturę Żydów polskich.

 

Marcin Wodziński (ur.1966) , absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, doktorat o inskrypcjach hebrajskich na Śląsku obronił na Wydziale Filologicznym w 1995 roku, podstawą uzyskanej w 2003 roku habilitacji była praca o historii i kulturze Żydów polskich w XIX i XX wieku. Zajmuje się historią społeczną Żydów w Polsce w XIX wieku, historią regionalną Żydów na Śląsku oraz żydowską sztuką nagrobną. Tym właśnie tematom poświęcił książki: „Groby cadyków w Polsce”, „Bibliographie zur Geschichte der Juden in Schlesien”, „Oświecenie żydowskie w Królestwie Polskim wobec chasydyzmu: dzieje pewnej idei” (przekład ang. Haskalah and Hasidism in the Kingdom of Poland. A History of Conflict), „Władze Królestwa Polskiego wobec chasydyzmu. Z dziejów stosunków politycznych ”, która została wyróżniona przez opublikowanie w Złotej Serii UWr (rozszerzona wersja ang. Hasidism and Politics: The Kingdom of Poland 1815-1864).

 

Jest redaktorem serii „Bibliotheca Judaica” ukazującej się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego i konsultantem historycznym Muzeum Historii Żydów Polskich, powstającego w Warszawie. Wielokrotnie otrzymywał polskie i zagranicznych granty oraz stypendia badawcze. Wygłaszał wykłady na uczelniach i w renomowanych ośrodkach badawczych w Anglii, Izraelu i Stanach Zjednoczonych. Nagrodę Karskiego-Nirenskiej odbierze jesienią w Warszawie.