Kultura

Nowy (wspaniały?) „Mojżesz” [RECENZJA]

2019-12-02, Autor: Michał Hernes

– Nauka nie ma zamiaru straszyć ani pocieszać – mawiał Zygmunt Freud. W trakcie oglądania „Mojżesza”, nowej premiery Teatru Polskiego- w podziemiu, zastanawiałem się, czy twórcy tego spektaklu chcą widzów przestraszyć, czy pocieszyć.

Reklama

„Mojżesz” opowiada o grupie współczesnych badaczy poszukujących nowych praktyk duchowych, którzy odwołując się do mitu Mojżesza i postaci Zygmunta Freuda, eksplorują temat potencjalnego przełomu duchowego oraz wizji nowej Ziemi Obiecanej. Jak podkreślają twórcy spektaklu, swoją ostatnią rozprawę naukową poświęcił Freud mitycznemu wyzwolicielowi Izraelitów i twórcy judaizmu, uznawanemu za proroka także przez chrześcijaństwo oraz islam – Szczególne zainteresowanie, jakim na kilka miesięcy przed śmiercią Freud obdarzył Mojżesza, wynika z rozpoznanego przez siebie podobieństwa między własną biografią a legendarnym żywotem patriarchy – tłumaczą twórcy spektaklu. – Jednak Ziemia Obiecana, do jakiej przywiódł nas Freud, nie jest krainą pełnej wolności i całkowitego szczęścia. Psychoanaliza nie wyjaśnia wszystkich zjawisk psychicznych i nie oferuje skutecznych metod uzdrawiania wewnętrznych konfliktów i uśmierzania duchowego cierpienia. W świecie skompromitowanych Kościołów i upadku autorytetów religijnych z całą mocą odradza się dzisiaj niewiarygodna potrzeba wiary – dodają.

W trakcie oglądania „Mojżesza” przypomniały mi się słowa Freuda o tym, że szczęśliwy nigdy nie fantazjuje i czyni to jedynie niezadowolony – Niezaspokojone życzenia są siłą napędową fantazji i każda poszczególna fantazja jest spełnieniem życzenia, korekturą niezadowalającej rzeczywistości – twierdził twórca psychoanalizy. Czy podobnie rzecz się ma z poszukiwaniem nowych praktyk duchowych? Czy wobec trudności i niepewności nauki należy – parafrazując Freuda –  pysznić się wyższością swego sceptycyzmu? Czy rację miał pisząc, że „to, co człowiek sam wie i to, czego dowiedział się od kogoś innego, to nie to samo”?

„Mojżesz” to intrygujący eksperyment, w którym poszukując nowych praktyk duchowych bohaterowie, a być może także aktorzy, studiują swoje osobowości, po omacku i mozolnie posuwając się do przodu albo wciąż stojąc w miejscu. Reżyser Tomasz Węgorzewski postawił przed niełatwym zadaniem aktorski zespół, z skład którego wchodzą: Agnieszka Kwietniewska, Anna Kłos, Janka Woźnicka, Michał OpalińskiAdam Szczyszczaj (z gościnnym udziałem Haliny Rasiakównej). Najbardziej zapadła mi w pamięć rola Woźnickiej, a także dyskusje między Opalińskim i Szczyszczajem. Co prawda nie udało mi się zapamiętać wszystkich wypowiadanych przez aktorów refleksji, ale zapamiętałem towarzyszące mi w czasie oglądania spektaklu emocje – zarówno strach i niepokój, jak i śmiech w najbardziej niespodziewanych momentach. To ogromnie nieprzewidywalny spektakl, a uwielbiam być w teatrze zaskakiwany. Także w warstwie wizualnej. W przepięknej scenografii „Mojżesza” wykorzystano obraz Leona Wyczółkowskiego "Morze w Połądze" znajdujący się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. Bardzo cenię sobie teatr poszukujący, odważny i daleki od łatwych rozwiązań, a taki jest właśnie spektakl w reżyserii Węgorzewskiego.

– Wyobrażenia religijne zrodziły się z tej samej potrzeby, co inne zdobycze kultury – z konieczności obrony przed przygniatającą przewagą natury. Do tego doszedł jeszcze jeden motyw: pęd do skorygowania odczuwanych jako przykre niedociągnięć kultury – w trakcie oglądania "Mojżesza" myślałem również o tych słowach Freuda, które – obawiam się – nigdy nie przestaną być aktualne.

Oceń publikację: + 1 + 11 - 1 - 4

Obserwuj nasz serwis na:

Zamieszczone komentarze są prywatnymi opiniami Użytkowników portalu. Redakcja portalu www.tuwroclaw.com nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.

Najczęściej czytane

Alert TuWrocław

Byłeś świadkiem wypadku? W Twojej okolicy dzieje sie coś ciekawego? Chcesz opublikować recenzję z imprezy kulturalnej? Wciel się w rolę reportera www.tuwroclaw.com i napisz nam o tym!

Wyślij alert

Sonda

Kogo poprzesz w wyborach prezydenta Wrocławia?







Oddanych głosów: 5662