W weekend Wrocław upamiętni 50. rocznicę wypędzenia Żydów z Polski

Obchody będą upamiętniać wydarzenia z marca 1968 roku, kiedy to do wyjazdu z Polski zostało zmuszonych kilkanaście tysięcy osób. Obchody organizowane przez największą świecką organizację żydowską w Polsce: rozpoczną się 10 marca, w sobotę o 15.00 finisażem wystawy „Ku nowemu życiu. Żydzi na Dolnym Śląsku w latach 1945-70”. To pierwsza wystawa o tak dużym zasięgu dotycząca społeczności żydowskiej zamieszkującej Dolny Śląsk po wojnie.

W programie obchodów znalazł się też wykład pt. „Wokół pamięci Marca’68. Pokolenie, emigracja, tożsamość polsko-żydowska” dr. Marcina Starnawskiego z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu, który naukowo zajmuje się socjologią wiedzy i kultury, problematyką dyskryminacji i uprzedzeń, migracji i grup mniejszościowych, a także historią Żydów polskich. Jest także autorem publikacji „Socjalizacja i tożsamość żydowska w Polsce powojennej. Narracje emigrantów z pokolenia Marca’68”.

Na sobotę zaplanowana jest też debata z udziałem emigrantów marcowych związanych z Dolnym Śląskiem. Wśród uczestników: dr Leopold Sobel (historyk i redaktor internetowego czasopisma emigracji marcowej „Plotkies”) oraz mieszkający w Izraelu dr Amalia Reisenthel (autorka książki o orientalizmie w żydowskiej architekturze sepulkralnej na przykładzie cmentarza żydowskiego przy ul. Ślężnej we Wrocławiu) i Branley Zeichner (uczestnik wydarzeń marcowych na Uniwersytecie Wrocławskim). Rozmowę poprowadzi Tamara Włodarczyk, kuratorka wystawy „Ku nowemu życiu. Żydzi na Dolnym Śląsku w latach 1945-1970” oraz autorka publikacji o historii Żydów na Dolnym Śląsku.

Tego samego dnia wieczorem wystąpi zespół „Klezmerado”, który wykonuje muzykę klezmerską wywodzącą się z kultury Żydów ze środkowej i wschodniej Europy XIX i XX wieku.

W niedzielę, 11 marca, odbędzie się spacer po „żydowskim Wrocławiu” z historią wydarzeń z Marcem’68 w tle, który poprowadzi Tamara Włodarczyk – inicjatorka i współautorka „Przewodnika po żydowskim Wrocławiu”. Zbiórka o godz. 12:00 na dziedzińcu synagogi przy ul. Włodkowica 7.

Na zakończenie w poniedziałek, 12 marca o godz. 18:00 w synagodze Pod Białym Bocianem organizatorzy zaplanowali 4 wydarzenia: czytanie sceniczne „Spóźnieni jedziemy do własnego kraju” Artura Schneidera w wykonaniu aktora Tomasza Kwietko-Bębnowskiego oraz rozmowa o wspomnieniach marcowych emigrantów – Amalii Reisenthel oraz Branleya Zeichnera. Kolejnym punktem programu będzie pokaz filmu dokumentalnego „Mój 1968” Ewy Małkowskiej-Bieniek i Bartka B. Orlickiego, który koncentruje się na mechanizmach propagandy, zestawiając je ze wspomnieniami ówczesnych nastolatków i dwudziestolatków. Po projekcji odbędzie się spotkanie ze współautorką filmu i Tamarą Włodarczyk prowadzone przez Artura Hofmana – przewodniczącego TSKŻ.

Wydarzenie zakończy występ Juliusza Pilpela – aktora, kompozytora i emigranta marcowego, który w latach 50. i 60. mieszkał we Wrocławiu. W latach 60., za czasów dyrekcji Idy Kamińskiej, był także aktorem Państwowego Teatru Żydowskiego w Warszawie, przyjeżdżając wraz z nim do Wrocławia i występując na deskach wrocławskiego Teatru Żydowskiego.

Organizatorami wrocławskich Obchodów są: Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce, Muzeum Etnograficzne Oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu, Zikaron-Pamięć-Memory, Internationellt Kulturforum w Szwecji, Narodowe Centrum Kultury, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.

Ogólnopolskie Obchody 50. Rocznicy Wydarzeń Marca ’68 Patronatem Honorowym objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda. Do komitetu honorowego Obchodów dołączyły ambasady: Szwecji, Austrii, Danii i Kanady.